Zorg en ondersteuning moet in de regio voor iedereen goed, toegankelijk en betaalbaar zijn. Daarom staat regionale samenwerking hoog op de werkagenda van het IZA. Maar wat komt er kijken bij de regionaal samenwerking voor digitale zorg en ondersteuning? Tips en bouwstenen.
Tijdens Zorg & ict delen Bettine Pluut van het ‘Netwerk Leren Transformeren’ en Jasper van Sambeek van Sleutelnet, hun ervaringen, inzichten en lessen over de uitdagingen en kansen van regionale samenwerking in de digitalisering van zorg en ondersteuning. De sessie is georganiseerd door Zorg voor Innoveren, het centrale aanspreekpunt vanuit de overheid voor zorg-innovatoren.
Veilig mailen
Van Sambeek deelt een concreet voorbeeld van e-health uit de regio Zuid-Holland Noord, waar Sleutelnet als samenwerkingsverband voor en door zorgpartijen werkt op het gebied van patiëntgegevens. “Onze zorgaanbieders in de regio wilden veilig mailen met elkaar. We zijn bij elkaar gaan zitten met de vraag hoe we dat zouden gaan vormgeven. Binnen een jaar hadden we een veilig pakket met elkaar, zodat de partners met elkaar in de hele regio konden mailen. Je hoort vaak: alleen ga je sneller, samen kom je verder. Daar wil ik aan toevoegen: samen ga je sneller.”
Daar is Pluut het mee eens. Ze heeft afgelopen november de LinkedIn-groep Netwerk Leren Transformeren gelanceerd. Dit platform is bedoeld voor iedereen die zich inzet voor de transformatie van zorg naar gezondheid en wil leren van goede voorbeelden, kennis en ervaringen. Kennisdeling over de transformatie van zorg naar gezondheid staat centraal. Iedereen is welkom om waardevolle ervaringen, inzichten en vragen te delen.
Succesfactoren
Maar als samenwerken over de grenzen van organisaties en sectoren heen essentieel is om de zorg in de regio toegankelijk en toekomstbestendig te houden, hoe bereid je je dan hierop voor? En wie of wat kan je daarbij ondersteunen?
Tips voor regionale samenwerking
Van Sambeek geeft in de sessie een aantal tips mee. Hij noemt het belang van een trekker in de regio. Dat is een regisseur die mensen en belangen bij elkaar brengt, aanspreekpunt is, en geld regelt en verdeelt. Een partij dus die het initiatief neemt. Wat verder het succes van samenwerking bij innoveren helpt, is beseffen dat de ‘market pull’ zwaarder weegt dan ’technology push’. “Bedenk geen innovaties vanachter het bureau, maar bevraag de zorgverleners waar ze behoefte aan hebben”, licht Van Sambeek toe.
Verandermanagement
Daarnaast weegt verandermanagement zwaarder dan het inrichten van de techniek, gaat hij verder. “80 procent van de inspanningen moeten gericht zijn op het begeleiden van de zorgverleners van wie je verwacht dat ze anders gaan werken.”
En verder, zo daagt hij de zaal uit tijdens de sessie, is het soms beter te kiezen voor een korte termijn resultaat dan altijd maar te gaan voor een duurzame oplossing. “Je moet via tussenstappen naar het ideaalplaatje gaan. Innoveren is altijd weerbarstiger dan je denkt, dus ga niet voor perfectie en zorg voor korte termijn successen. Dat levert vertrouwen op in de regio.”
Zeven bouwstenen
Pluut noemt een aantal succesfactoren voor de transformatie naar hybride en digitale zorg. “Het is een combinatie van top-down en bottom-up.” Van Sambeek is het daarmee eens en vult aan: “Bedenk landelijk maar doe het regionaal. Betrek je eindgebruikers erbij.”
Verder noemt Pluut zeven bouwstenen die essentieel zijn voor samenwerking in de regio bij transformatie: monitoring, kennis- en datagedreven werken, samenwerken met inwoners en patiënten, digitalisering, bekostiging en financiering. Belangrijk is het ook om te werken aan goede governance. “Bedenk niet een groot log systeem, maar probeer snel stappen te maken vanuit de energie die er is”, geeft ze als advies mee. “We zijn altijd geneigd om in de zorg iets groots neer te zetten, met veel beslistafels en veel praten. Hoe stel je een governance in die meer doet dan grootschalige processen?”
Rode draden
Pluut noemt ook nog een aantal rode draden die je kunt volgen om de samenwerking bij transformatie te verbeteren, zoals digitale toepassingen blijven verbeteren, gebruikers een actieven rol geven, zoals mee ontwerpen, doen en beslissen, investeren in vaardigheden van gebruikers, en cruciaal voor transformatie: processen over domeinen heen ontwerpen, en landelijke actoren helpen mee aan oplossen van systeemknelpunten.
“We zijn bij innovatie altijd heel erg bezig met implementeren. Wat we veel meer moeten doen, is ons richten op beperkingen waar je tegenaan loopt zoals financiën of ICT-structuren”, aldus Pluut. “Al die systeemvoorwaarden heb je nodig, die zijn cruciaal anders kun je niet innoveren. Daarvoor is een plek nodig in de regio waar je deze knelpunten agendeert, sta met elkaar stil: wat belemmert ons? Dat kan zijn via ons lerend netwerk of het loket bij Zorg voor Innoveren.”
Leren transformeren is samen leren, concludeert Pluut. “Gun daarom iedereen in de regio de tijd om elkaar te leren kennen. Als netwerk organiseren we de laatste tijd veel intervisies over wanneer een transformatie vastloopt. In intervisiesessies van twee uur denk je samen met allemaal slimme mensen en kom je snel tot een actieplan. Gun jezelf dus de tijd uur om samen met elkaar het goede gesprek aan te gaan over knelpunten. Samen ga je immers sneller.”
