Adoptieboom wijst toezichthouder weg naar duurzaamheid

Hoe duurzaamheid onder de aandacht te brengen van toezichthouders en commissarissen? Managing partner Maarten den Ottolander van governance-netwerk Hemingway puzzelde lang op deze vraag. Tot hij via-via eigenaar werd van een bosareaal in Oeganda.

Door geregeld een adoptieboom cadeau te doen, kan de doelgroep niet meer om het onderwerp heen. Letterlijk, want dankzij de gift is de ontvanger in één klap eigenaar van een unieke, via blockchain gecertificeerde boom. Satellietfoto incluis.

Als het over duurzaamheid en circulaire economie gaat, zijn toezichthouders bij bedrijven of maatschappelijke instellingen vaak nog voorzichtig. Te voorzichtig, vindt Den Ottolander. “Toezichthouders weten daar vaak onvoldoende over. Is het een hype, moeten we er wat mee, vragen ze zich af. Wij proberen bij Hemingway onderwerpen die in de maatschappelijke onderstroom gaande zijn juist te agenderen. Dat je het gesprek met de raad van bestuur moet voeren, staat wat mij betreft als een paal boven water. Covid heeft duidelijk gemaakt dat toezichthouden niet alleen terugblikken is, maar ook vooruitkijken. Bovendien: als je als organisatie te laat bent met zulke ontwikkelingen, mis je boot.”

Boomplantprogramma

Helder verhaal natuurlijk. Maar wel theoretisch, bedacht Den Ottolander. Hoe een onderwerp als duurzaamheid zichtbaar of -beter nog- tastbaar te maken? Het antwoord diende zich aan toen hij twee jaar geleden kennis maakte met EcoMatcher. Dit is kortgezegd een boomplantprogramma met een aantal intrigerende technologische en praktische vertakkingen.

Bedrijven en organisaties ‘kopen’ via EcoMatcher bomen, waarna ze dankzij speciaal ontwikkelde digitale applicaties als de TreeCorder en de TreeTracker het hele proces van aanplant en groei op de voet kunnen volgen. Geregelde drone-inspecties en een eigen, op blockchain gebaseerde TreeChain maken de transactieketen volledig transparant.

Bomen doorgeven

Na de kennismaking met het programma kon Den Ottolander niet anders dan instappen. “Voor Hemingway was het een kwestie van: put your mouth where your money is.” Zodoende is het governancenetwerk sinds twee jaar eigenaar van een flink aantal bomen in Oeganda.
Het mooiste aan het programma is wat Den Ottolander betreft het interactieve karakter. Waar bij meer traditionele programma’s de kous af is na een donatie, kunnen donateurs van het EcoMatcher-programma hun bomen weer doorgeven. “In plaats van een tas met goedbedoelde rommel na een congres of een fles wijn als relatiegeschenk, geef ik nu een boom weg. Die kun je vervolgens direct via Google bezoeken. Hoe spannend is dat?”

Waardevolle inkomstenbron

Goed bedoeld als het programma is, toch rijst de vraag of er niet een neokoloniaal zit. Waarom helemaal naar Oeganda en niet een boom dichterbij huis geplant? “Als je CO₂ wilt pakken, moet je een klimaat hebben waar bomen snel groeien”, reageert Den Ottolander. “In Europa groeien ze gewoon niet hard genoeg. Bovendien vormt het programma voor de betrokken boeren een waardevolle inkomstenbron. Er zit een heel opleidingstraject aan vast, waarbij boeren door eigen onderzoek leren welke grond het meest geschikt is voor bepaalde boomsoorten.”

De belangrijkste pay off zit voor Hemingway op een ander punt. “Het is niet onze bedoeling dat organisaties nu allemaal bomen gaan kopen, maar het geeft de commissaris wel een mooie, tastbare aanleiding om het gesprek met de bestuurder over duurzaamheid en circulaire ontwikkeling te voeren.”