Terwijl het ene AI algoritme tijd en kwaliteit wint, verbruikt het andere vooral enorme hoeveelheden energie. Zorgorganisaties zijn volop aan het verduurzamen, maar hoe past het gebruik van AI hierin? Heeft de zorgsector een rol in het verantwoord toepassen van deze technologie? En zo ja, welke?
AI biedt de zorg volop mogelijkheden om de zorg slimmer en efficiënter te maken. AI kan bovendien bijdragen aan meer patiëntgerichte zorg. Toch kent deze technologische vooruitgang ook een keerzijde: de ecologische impact. In een tijd waarin duurzaamheid steeds urgenter wordt, is het belangrijk om kritisch te kijken naar de ecologische voetafdruk van digitale technologie.
AI in de zorg ontwikkelt zich snel. Denk aan systemen die medische beelden analyseren, software die roosters optimaliseert of chatbots die vragen afhandelen. Ook op administratief gebied zien we inzet van AI, bijvoorbeeld bij het verwerken van dossiers of het afhandelen van declaraties. Het uitgangspunt is steeds hetzelfde: zorgprofessionals ondersteunen en meer tijd vrij maken voor de cliënt of patiënt.
Ecologische impact AI
Wat vaak onderbelicht blijft, is de ecologische voetafdruk van digitale technologie. Het trainen van AI-modellen vergt veel energie. Datacenters draaien dag en nacht en krachtige servers voeren miljarden berekeningen uit. Naarmate het gebruik van AI toeneemt, stijgt ook de energiebehoefte. Eén enkele AI-prompt kan 10 tot 50 ml water kosten voor bijvoorbeeld koeling. Duurzaam gebruik vraagt daarom om bewuste keuzes, zoals energiezuinige AI-modellen en groene datacenters.
Voor een sector die draait om gezondheid en welzijn is dit een ongemakkelijke paradox. Inzicht in de milieu-impact van digitale zorgtoepassingen is dan ook essentieel. Een ziekenhuis kan bijvoorbeeld kiezen voor energiezuinige AI-modellen of groene datacenters. Ook is het zinvol om kritisch te kijken naar het nut van een specifieke AI-toepassing.
Bewustwording is daarbij de eerste stap. Net zoals we letten op CO₂-uitstoot van gebouwen en vervoer, moeten we leren kijken naar de duurzaamheid van onze digitale keuzes.
Vijf Tips
Wat kun je als zorgprofessional of organisatie doen om AI op een verantwoorde manier in te zetten?
- Veranker AI en duurzaamheid in het beleid. Neem AI en duurzaamheid op in strategische plannen en faciliteer interne dialoog via bijvoorbeeld inspiratiesessies
- Creëer bewustwording van het gebruik van AI onder medewerkers. Betrek ICT, duurzaamheidsexperts en zorgprofessionals hier vanaf het begin bij.
- Neem duurzaamheid mee in aanbestedingen van nieuwe software en IT keuzes. Stel duurzame en ethische eisen aan software bij inkoop.
- Meet en verbeter. Breng de milieu-impact van technologie in kaart en kies waar mogelijk voor duurzame alternatieven.
- Deel kennis. Leer van andere organisaties en maak gebruik van bestaande netwerken.
Werksessie
Tijdens een recente werksessie gingen zorgprofessionals hierover met elkaar in gesprek. De werksessie werd georganiseerd door georganiseerd door Idoro, een jong bedrijf dat zich richt op data en AI in combinatie met duurzaamheid binnen de zorg, Deelnemers deelden concrete praktijkvoorbeelden, dilemma’s en kritische inzichten.
De werksessie over AI en duurzaamheid liet één ding helder zien: technologie is geen doel op zich, maar een middel. AI kan de zorg verbeteren, mits we het bewust en doordacht inzetten. De uitdaging voor zorgorganisaties ligt nu in het verbinden van digitalisering en duurzaamheid aan strategische doelen. Geef beide thema’s, afzonderlijk én in samenhang, een vaste plek in beleid en besluitvorming. Neem medewerkers actief mee in deze ontwikkeling. Zo wordt de zorg van morgen niet alleen slimmer, maar ook groener.
Op donderdag 2 oktober van 14:00 tot 18:00 in Utrecht nodigt Idoro duurzaamheidsmanagers uit voor een inspirerende en praktische middag over AI en duurzaamheid in de zorg. Samen met diverse zorgorganisaties duiken ze de praktijk in en gaan ze aan de slag met onderwerpen als de Strategie en beleid betreft AI en duurzaamheid en het delen van concrete voorbeelden van zorgorganisaties. Inschrijven kan door een bericht te sturen naar michiel@idoro.nl
