PsyQ Online gaat van pilot naar scale-up

PsyQ Online startte vijf jaar geleden met online behandelingen. In vier pilotteams zien de behandelaren hun cliënten vooral online. Nu is het tijd om op te schalen. “Er moet één manier van werken ontstaan voor alle regio’s.”

Bij PsyQ Online kunnen volwassen cliënten met angst-, traumatische-, en depressieve klachten terecht voor een online behandeling. Via videobellen, telefoon, chats en e-mail hebben zij dan contact met hun behandelaar. Als er toch behoefte is aan fysiek contact kan er snel worden opgeschaald.

Voor online behandelingen waren tot voorkort geen wachtlijsten. Een patiënt kon na de intake direct met een behandeling starten. Het werkte goed in de vier regio’s waar de pilot van PsyQ Online loopt, vertelt psychiater en directeur zorg PsyQ Online Marjolijn de Kruif. PsyQ is een van de twee casussen tijdens de eerste Health CatchUP op 24 maart.

Wachttijd

De laatste tijd neemt het aantal aanmeldingen volgens haar toe en loopt ook de wachttijd voor online behandeling op. Mensen kunnen de weg naar online beter vinden en lijken minder drempelvrees te hebben dan een paar jaar geleden. In Den Haag, Rijnmond, Zaandam en Breda hebben de behandelaren het afgelopen jaar ruim 1.900 patiënten online behandeld. Afgelopen jaar waren er 1.754 nieuwe patiënten bij PsyQ Online. En elk jaar worden dat er meer, aldus De Kruif.

Dynamische therapeutische interactie

Er is volgens haar echt sprake van dynamische therapeutische interactie. Via een ondersteunende applicatie NiceDay kunnen cliënten gedachtes, gevoelens en gedrag registreren via zogeheten G-schema’s. Ze kunnen ook een dagboek bijhouden of bijhouden hoeveel ze bewegen. Ook zijn er tools voor EMDR therapie.

“We bieden in de vier regio’s poliklinische GGZ zorg 100 procent online aan. Naast volledig digitaal werken geloven we in behoefte-gestuurd werken. De behandelaar kan snel en flexibel aansluiten bij de behoefte van de patiënt aan contact op het moment dat die dat nodig heeft. Als iemand aangeeft bijvoorbeeld straks om vier uur een spannend moment te hebben en daarvoor contact te willen hebben, kan dat.”

Naast behoefte-gestuurd werken, is het binnen de online behandeling bij PsyQ van belang dat de patiënt registraties bijhoudt in de applicatie. “Patiënten vullen zelf in hoe hun stemming is en of ze iets spannends meemaken dat invloed heeft op hun gemoedstoestand. Omdat ze in de eigen omgeving aan hun klachten en problemen werken, kunnen ze dat doen op die momenten dat het hen uitkomt of dat het nodig is.”

Digi-vaardig

In principe kan PsyQ Online werken voor alle poliklinische patiënten van Parnassia Groep die kampen met angst, depressie en trauma. De Kruif: “De enige voorwaarde voor de cliënten is dat je een smartphone hebt en een beetje digi-vaardig bent. Bij de screening en intake wordt duidelijk voor welke problemen je in de online behandeling terechtkunt.  De eigen regie van de patiënt heeft een belangrijke rol bij PsyQ Online. We hebben een behandelovereenkomst met de patiënt op basis van shared decision making.” De patiënt kiest dus voor een 100 procent online behandeling.

Wat levert het de behandelaren op? De Kruif: “Het behoefte-gestuurd werken zorgt ervoor dat professionals flexibeler zijn en meer gerichte zorg kunnen bieden. Natuurlijk werken we geheel volgens de protocollen en richtlijnen van de psychiatrie.”

Pionieren

PsyQ Online startte al ver voor de komst van corona met de eerste stappen in e-health. “In 2017 zijn we gestart als pilot in de regio Rijnmond rond cognitieve gedragstherapie voor depressie en angst”, vertelt De Kruif. “We hebben het toen verder ontwikkeld naar Zaandam, Breda en Den Haag.”

“Als je begint, ben je echt aan het pionieren. De eerste hobbel waar we bijvoorbeeld tegenaan liepen, was het winnen van het vertrouwen van patiënten en behandelaren. De patiënten vonden het onwennig en spannend, de behandelaren waren in het begin niet overtuigd dat online behandelingen even goed zouden kunnen zijn als reguliere behandelingen. Hoe bied je iets volledig online aan dat minimaal hetzelfde biedt als de reguliere behandeling? Het mag niets afdoen aan de inhoud, het moet juist meerwaarde hebben. En daar geloofden we in. We zijn het niet alleen gaan aanbieden omdat de wachtlijsten zo lang zijn. Nee, we geloven echt in die meerwaarde, in die gelijkwaardige kwaliteit. Een andere uitdaging was hoe je ervoor zorgt dat de app er goed en aantrekkelijk uitziet voor behandelaren en patiënten.”

Van pilot naar scale-up

Nu bijna vijf jaar later staat PsyQ Online voor de volgende hobbel: het opschalen van de pilots. “We gaan kijken hoe we de pilots inhoudelijk bij elkaar kunnen brengen, zodat er één manier van werken ontstaat”, vertelt De Kruif.

“Dan maakt het niet meer uit in welke regio je woont, je ontvangt overal dezelfde zorg. In alle regio’s willen we volgens dezelfde werkwijze en dezelfde processen gaan werken. We willen het nu schaalbaar maken voor de toekomst. Daar loop je meteen tegen vragen aan. Is dit nu genoeg? Hoe gaan we verder? Blijven we ons alleen richten op depressie, angst en trauma? Of gaan we verder uitbreiden? Een uitdaging nu is hoe je als scale-up flexibel blijft en wendbaar en slagvaardig kunt werken in een grote organisatie als de Parnassia Groep waar we bij horen. We onderzoeken nu hoe we losser kunnen opereren van de reguliere processen om de opschaling te kunnen realiseren.”

Onduidelijke wetgeving

Ook wil PsyQ online kunnen blijven kijken naar andere manieren van online therapie aanbieden, innoveren en onderzoek doen naar effectiviteit en naar de therapeutische relatie. Ook de wetgeving voor digitale zorg blijft onduidelijk, stelt De Kruif. “Die loopt achter. Door covid is het online voorschrijven van medicatie gedoogd, maar het lijkt het er niet op dat het echt leidt tot een structurele verandering van de wet. Dat is echt een gemiste kans”

Marjolijn de Kruijf komt op 24 maart naar de eerste Health CatchUP om de casus van PsyQ Online toe te lichten. Ook Tom Faber van Connected Care en Egge van der Poel zijn daar sprekers.