Op 7 november 2025 organiseert Ouder Worden 2040 het congres ‘Vitale wijken in de praktijk’. Op die dag verschijnt ook een nieuwe publicatie met 17 praktische voorbeelden van succesvolle oplossingen op het gebied van wonen en zorg.
Het vraagstuk van wonen en zorg is één van de grootste uitdagingen in de vergrijzende samenleving: bijna een miljoen nieuwe woningen tot en met 2030, waarvan 290.000 geschikt voor ouderen. Nederland staat voor de opgave én de kans om juist nu te bouwen aan de vitale wijken van de toekomst.
Zorgzame gemeenschappen beginnen vaak bij bewoners die zich samen inzetten voor hun omgeving. Maar bij het realiseren van concrete oplossingen op het gebied van wonen, zorg en welzijn lopen initiatiefnemers al snel tegen wet- en regelgeving op. Dat moet anders, volgens betrokkenen van Ouder Worden 2040.
1. De Kastanjetuin in Zwolle: waar ‘naoberschap’ centraal staat
De Kastanjetuin in Zwolle is gebaseerd op het Buurtschap Waaranders-concept: een zorginclusieve buurtschap waar verschillende generaties en mensen met een beperking of zorgbehoefte samenleven en naar elkaar omkijken.
De Kastanjetuin bestaat uit 51 woningen en is geïnspireerd op het boerenerf. Het omvat een mix van koop- en huurwoningen, zorgappartementen en logeerplekken. Bewoners delen niet alleen de woonomgeving, maar ook moes- en pluktuinen, een dierenweide en een buurtschuur. Dat zorgt niet alleen voor verbinding met elkaar, maar ook met de omgeving.
Een van de uitdagingen was een stukje verwachtingsmanagement: bewoners moesten leren omgaan met gedeeld eigenaarschap en gezamenlijke keuzes zoals inrichting van de publieke ruimtes. Het bieden van nazorg via het zogenoemde buurtsupport blijkt een oplossing. Gedurende een periode van twee jaar na oplevering van de woningen kunnen bewoners ondersteuning krijgen, om sociale cohesie te waarborgen. Het resultaat: een gemeenschap waar mensen samenwonen, zorgen en het principe van ‘naoberschap’ centraal staat.
Meer informatie vind je op de website van Waaranders.
2. Living-Inn in Nijmegen: een dorp in een stad
Living-Inn in Nijmegen is een woonconcept waarin ouderen zo lang mogelijk samen kunnen blijven wonen in een passende en vertrouwde omgeving, ook bij een toenemende zorgbehoefte. Het is een plek waar senioren, starters en mensen met een zorgvraag samenleven in een ‘zorgzaam dorp’: een stedelijke omgeving met de sociale samenhang van een dorp.
Living-Inn bestaat uit 373 appartementen en uiteenlopende voorzieningen onder één dak, zoals horeca, huisarts, fysiotherapie, gezondheidscentrum, kinderdagverblijf en bibliotheek.
Een van de uitdagingen was het daadwerkelijk realiseren van een ‘zorgzaam dorp’. Wederkerigheid en betrokkenheid waren niet vanzelfsprekend zodra mensen er kwamen wonen. Sommige bewoners, zowel jong als oud, hechtten veel waarde aan hun privacy of voelden zich minder aangesproken tot gezamenlijke activiteiten. Twee belangrijke lessen: selecteer bewoners vooraf goed op hun motivatie, en organiseer het complex in kleinere ‘schakels’ van ongeveer tien woningen, waarbij elke schakel één aanspreekpunt vormt voor de rest van het complex.
Meer informatie vind je op de website van Living-Inn.
3. Thuishuis in Woerden: ouder worden doe je liever niet alleen
Een Thuishuis is een kleinschalige woonvorm waar vijf tot zeven 55-plussers met elkaar samenwonen met behoud van zelfstandigheid. Je kunt het zien als een studentenhuis, maar dan voor ouderen.
In Thuishuis Woerden wonen zes mensen. Elke bewoner heeft een woonkamer, slaapkamer, badkamer en pantry, maar echt koken doen ze in de gezamenlijke keuken. Daarnaast delen de bewoners een huishamer, hobbyruimte, logeerkamer en tuin. De kleinschaligheid versterkt het groepsgevoel en voorkomt of vermindert eenzaamheid. Huiselijkheid, gezelligheid en zelf- en samenredzaamheid, daar draait het om. Waar nodig kunnen ze beroep doen op vrijwilligers, mantelzorgers en professionele zorgverleners.
Naast het Thuishuis is er in de wijk ook een lokale stichting actief die activiteiten organiseert voor ouderen. De vrijwilligers van deze stichting weten doeltreffend eenzame ouderen in de buurt te bereiken.
Meer informatie vind je op de website van Thuishuis Woerden.
4. Hof van Leeuwesteyn in Utrecht: bewust een steentje bijdragen
Het Hof van Leeuwesteyn in Utrecht is een complex waar ouderen die professionele zorg aan huis krijgen samenwonen met vitale ouderen en gezinnen. De vitale ouderen en gezinnen kiezen er bewust voor hun steentje bij te dragen aan de gemeenschap.
Het complex bestaat uit 94 levensloopbestendige, sociale huurappartementen voor ouderen en 17 eengezinswoningen. Verder is er een gezamenlijke huiskamer en een grote, afgesloten binnentuin, om ontmoeting te stimuleren.
Een van de uitdagingen was het maken van een connectie tussen de gezinnen en de ouderen. Verschillende leefstijlen moeten samenkomen en dat werd onderschat. Veel ouderen komen voor de rust, terwijl (de meer dan vijftig) kinderen de binnentuin als speelparadijs zien. Zo wordt erover gedacht om een juniorcommissie op te zetten, met een soort kinderburgemeester, zodat de kinderen ook een rol krijgen en er niet alleen maar negatief over hun speelse aanwezigheid wordt gesproken.
Meer informatie vind je op de website van Woonin.
Congres ‘Vitale wijken in de praktijk’
Op 7 november wordt het congres ‘Vitale wijken in de praktijk’ georganiseerd waarbij samen met bestuurders, gemeenten, beleidsmakers, financiers, ontwikkelaars en zorgprofessionals op zoek wordt gegaan naar antwoorden op het woonvraagstuk.
Dagvoorzitter Sabine Uitslag gaat onder andere in gesprek met Leonard Geluk, Joris van Eijck, Carlo van Kemenade, Liesbeth Spies, Hans Adriani en anderen over de doorbraken in wonen, zorg en vastgoed.
Het congres is een initiatief van Achmea, BeBright en Rabobank. Meer informatie over het congres vind je op de website van BeBright. Meld je direct aan via deze link.
Ouder Worden 2040 is een landelijke beweging waarin wordt samengewerkt met iedereen die betrokken is bij ouder worden: burgers, overheid, brancheorganisaties en investeerders. Het doel is een maatschappelijk gedragen visie voor de toekomst van de vergrijzende samenleving in Nederland realiseren.
