Vandaag kleuren gebouwen, organisaties en mensen rood voor Dress Red Day, een dag die symbool staat voor de strijd tegen hart- en vaatziekten bij vrouwen. Want hoewel kennis over het vrouwenhart letterlijk levensreddend is, krijgt het nog altijd niet de aandacht die het verdient.
Het vrouwenhart is geen roze versie van het mannenhart
Decennialang dachten artsen en onderzoekers dat het vrouwenhart gewoon een kleinere versie was van dat van de man. Medisch onderzoek werd dan ook vooral bij mannen uitgevoerd. Medicijnen die voor hen werkten, zouden voor vrouwen hetzelfde doen, was de aanname.
Daarnaast golden vrouwelijke proefpersonen als te ingewikkeld door hun hormonale cyclus en mogelijke zwangerschap. Pas in de jaren negentig, met initiatieven als het Amerikaanse Women’s Health Initiative, begon dat langzaam te veranderen.
Lees ook: ‘AI is onmisbaar voor het verbeteren van de vrouwengezondheid’
Gebrek aan kennis verslechtert de prognose
Het gebrek aan kennis over sekseverschillen in de cardiologie heeft meer dan alleen theoretische gevolgen: het kost levens. Uit gegevens van de Hartstichting uit 2023 blijkt dat vrouwen in Nederland gemiddeld zeven jaar later dan mannen de juiste diagnose krijgen bij hart- en vaatziekten. Bovendien overlijdt één op de vijf vrouwen aan hart- of vaatziekten, waarmee het een van de belangrijkste doodsoorzaken bij vrouwen is.
Ook hebben vrouwen na een hartinfarct een 30 procent hogere kans op overlijden binnen het eerste jaar vergeleken met mannen. Dit verschil is deels te verklaren doordat symptomen niet herkend worden (zie kader Mannelijk versus vrouwelijk hartinfarct) en doordat de huidige behandelingen onvoldoende op vrouwen zijn afgestemd.
Mannelijk versus vrouwelijk hartinfarct
Veel mensen kennen de klassieke klachten van een hartinfarct. Mensen klagen over een ‘olifant op de borst’, uitstraling naar de kaak en linkerarm. Maar bij vrouwen presenteren hartproblemen zich ook regelmatig met andere klachten. Zij hebben last van vermoeidheid, misselijkheid of pijn boven in de rug.
Wetenschap met vrouwelijke maat
Recente inzichten, van onder andere Nederlandse pioniers zoals emeritus hoogleraar cardiologie Angela Maas, laten zien dat vrouwen vaker te maken hebben met microvasculaire problemen, oftewel problemen van de allerkleinste bloedvaten. Daarnaast hebben ze vaker een Myocardial infarction with non-obstructive coronary arteries (MINOCA), een hartinfarct zonder verstopping van de kransslagader. En ook stressgerelateerde aandoeningen, zoals het gebroken-hartsyndroom, komen vaker voor bij vrouwen.
Lees ook: Digitale tweeling verbeter hartzorg
Van dresscode naar bewustzijn voor het vrouwenhart
Dankzij dit soort nieuwe inzichten en de aandacht die initiatieven zoals Dress Red Day genereren, ontwikkelt de wetenschap zich mee. Steeds meer studies includeren vrouwen, cardiologen zijn meer bewust van sekseverschillen en medicijnen worden steeds meer gepersonaliseerd.
Dress Red Day is meer dan een modieuze oproep: het is een visuele herinnering aan de noodzaak van genderbewuste geneeskunde. Want aandacht voor het vrouwenhart is van levensbelang.
