Duurzamer kiezen in de zorg klinkt logisch. Maar wat werkt écht en waar begin je? Het nieuwe online platform De Groene Z, een initiatief van Milieu Platform Zorg en Stichting Stimular, geeft concrete stappen die je kunt zetten naar meer circulariteit. Duurzaamheidsadviseur Marijke Hegger gaf tekst en uitleg op het Groene Zorg Festival.
In Nederland is de zorg verantwoordelijk voor 7 procent van de CO2-uitstoot, 13 procent van het grondstofverbruik en 4 procent van alle afvalstromen. “De foto van kunstenaar Maria Koijck en de hoeveelheid afval die je produceert met slechts één operatie spreekt boekdelen. Het is soms absurd hoe we omgaan met producten. Dat moet anders”, aldus Marijke Hegger, duurzaamheidsadviseur bij Stichting Stimular (een organisatie die bedrijven helpt te verduurzamen).
Green Deal Duurzame Zorg
De noodzaak om duurzamer te werken in de zorg is duidelijk. De ondertekening van de Green Deal Duurzame Zorg door inmiddels meer dan 600 partijen laat dan ook zien dat deze overtuiging breed gedragen wordt. De Green Deal Duurzame Zorg bestaat uit onder andere de volgende circulaire doelstellingen:
- Minimaal 75 procent minder restafval in 2030
- Minimaal 50 procent minder gebruik van primaire grondstoffen in 2030
- Een maximale circulaire zorg in 2050
Circulaire zorg staat voor een zorgsector waarin zoveel mogelijk duurzame hernieuwbare grondstoffen worden gebruikt, producten en grondstoffen worden hergebruikt en nauwelijks afval bestaat. Hegger: “Als we kijken naar hoe het nu in de zorg gaat, dan weet je dat we nog flinke stappen moeten zetten.”
Lees ook: Dutch Health Hub tekent Green Deal Duurzame Zorg
Concrete tips en adviezen voor duurzame keuzes
Het is voor zorgorganisaties vaak lastig om te bepalen wat écht werkt en welke stappen gezet moeten worden. Op basis van Life Cycle Analysis (LCA) studies die de milieueffecten van producten in kaart brengen voor verschillende levensfases maakt De Groene Z een vertaalslag naar concrete tips en adviezen.
Het uitgangspunt van De Groene Z is op dit moment de shortlist van disposables met een hoge milieu-impact die is opgesteld door de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), waar bijvoorbeeld op staan: spuiten zonder naald, zuurstofsensoren, niet steriele handschoenen, steriele OK-jassen, steriele afdekdoeken en mondneusmaskers.
Per product krijg je informatie, vergelijkingen, praktijkvoorbeelden en adviezen aangeboden. Zo zie je bijvoorbeeld het verschil tussen een wegwerpproduct en een herbruikbare versie. “Maar als je dan toch een wegwerpproduct moet gebruiken, zie je hoe dat zo duurzaam mogelijk inkoopt.”
Lees ook: Hoe circulariteit de zorg fundamenteel verduurzaamt
Lessen uit en voor de praktijk
Daarnaast integreert het platform voorbeelden uit de praktijk. “We willen dat je kunt leren van de dingen die al gedaan zijn, zodat je ook weet hoeveel impact je écht kan maken”, aldus Hegger. “Minder gebruiken is stap één, daarna kun je kijken naar hoe je zo duurzaam mogelijk om kunt gaan met de producten die je moet gebruiken.”
De Groene Z is bedoeld voor iedereen die aan de slag wil met duurzame medische middelen. “Of je nu inkoper, duurzaamheidscoördinator of zorgprofessional bent, bij een ziekenhuis werkt of bij een andere zorgorganisatie, wij helpen je bij het maken van duurzame keuzes.”
Lees ook: Duurzame zorg hangt tussen grote woorden en concrete actie
De Groene Z wil uitbreiden
De Groene Z blijft in ontwikkeling. Hegger: “We hebben nu vooral producten uit de cure in onze database en hier willen we meer care-producten aan toevoegen. Daarnaast willen we producten opnemen die buiten de shortlist van de NFU vallen.”
Cure-producten zijn gericht op behandeling en genezing, zoals steriele OK-jassen, en care-producten ondersteunen de verzorging en het dagelijks comfort, zoals incontinentiebroeken.
Hegger doet een oproep aan de mensen die in de dagelijkse praktijk te maken hebben met vragen of problemen rondom duurzaamheid. “Input vanuit de zorg is voor ons belangrijk. Mis je een product, een studie of een functionaliteit op het platform: laat het weten. Onze handen jeuken om de Groene Z uit te breiden.”
Op 19 september 2025 organiseerde de Groene Zorg Alliantie de vierde editie van het Groene Zorg Festival. Kijk voor meer informatie over het maken van duurzamere keuzes op de website van de Groene Z.
