Jethro Hardeman: ‘Zorg heeft innovatievaardigheid nodig’

Ondanks het enthousiasme bij de start stranden veel zorginnovaties. We moeten meer tijd nemen voordat we beginnen en scherpere keuzes maken, aldus innovatieadviseur Jethro Hardeman. Hij pleit voor meer innovatievaardigheid.

Mislukte innovatietrajecten kosten geld en tijd en leiden tot frustratie. Jethro Hardeman ziet het vaak gebeuren. “Veel zorgorganisaties starten te snel. Ze schieten in actie onder het mom van ‘we moeten iets’ of schaffen bijvoorbeeld zorgrobots aan omdat anderen het ook doen. De innovatie wordt gezien als het konijn dat op magische wijze uit de hoge hoed verschijnt. Een verkeerd beeld dat te hoge verwachtingen creëert of niet aansluit bij de eigen problemen. Dan valt het resultaat vaak tegen.”

Vijf stappen 

Om innovaties wel tot een succes te maken is aandacht voor de methode volgens Hardeman belangrijker dan de techniek. “De technische mogelijkheden zijn er meestal wel, het wordt pas echt een innovatie als je de juiste toepassing vindt.”

De innovatiemethodiek die hij met organisaties doorloopt bestaat uit vijf stappen: onderzoek, analyse, brainstormen, toetsen en evalueren. Een loop die je steeds opnieuw volgt.

Probleem helder krijgen

“De eerste twee stappen zijn het belangrijkst. Toch worden ze vaak te snel genomen”, aldus Hardeman. Ze zijn cruciaal om een probleem helder te krijgen en te snappen waarom dat probleem een probleem is. Hij raadt aan om niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief te onderzoeken. Dat geeft soms andere inzichten. “Veel mensen overschatten hun eigen kennis. Ze denken het antwoord op de vraag al te weten, maar realiseren zich niet dat ze altijd door dezelfde bril kijken.”

Bijdragen aan koers

Naast het helder krijgen van je probleem is het essentieel te weten waar je focus, de koers van de organisatie ligt. Innovaties invoeren die niet bijdragen aan de doelstellingen is zonde van tijd en geld.

Hardeman denkt dat veel organisaties dat inmiddels ervaren hebben en hoopt dat ze ervan geleerd hebben. “Met het enorme aantal innovaties dat op de markt verschijnt, is het zaak eruit te pikken wat voor jouw organisatie toegevoegde waarde heeft.”

Passie voor innovatie

Hardeman komt zelf van de werkvloer. Hij werkte twaalf jaar in de gehandicaptenzorg. “Ik zag zoveel dingen die niet logisch waren en volgens mij slimmer of makkelijker konden. Toen ik een pilot mocht starten met een nieuwe app, rolde ik vervolgens van het een in het ander. Daar is mijn passie voor innovatie begonnen. Inmiddels help ik veel zorgorganisaties succesvol te innoveren.”

Commerciële inspiratie

Zijn inspiratie vindt de innovatieadviseur vooral in de commerciële wereld. “Neem Coolblue met zijn motto ‘alles voor een glimlach’. Alles wat ze doen, moet daaraan bijdragen.”

Die duidelijkheid ziet hij in de zorgsector veel minder. De lijnen zijn langer, er zijn meer stakeholders, het doel is niet altijd even helder en scherp geformuleerd. “In het bedrijfsleven betaalt en bepaalt de klant. Als een vernieuwing leidt tot tevreden klanten en omzetgroei, dan is het goed. In de zorg ligt dat ingewikkelder, er zijn meer belangen.”

Eindeloos durende projecten

Hardeman ziet in de zorg twee werkwijzen vaak terugkeren. De eerste noemde hij al: organisaties gaan te snel over tot actie onder het mom van ‘we moeten mee in deze ontwikkeling’.

Een tweede kenmerkende werkwijze is het uitmelken van een vraagstuk in lange sessies en eindeloos durende projecten. Er wordt geen besluit genomen en medewerkers raken gefrustreerd. Ze vragen zich af wat het doel van de exercitie is.

Innovatievaardigheid

Wat de zorg nodig heeft, is innovatievaardigheid. Hardeman zou het geweldig vinden als zorgmedewerkers dat in het opleidingscurriculum al meekrijgen, maar je kunt ze ook bijscholen.

Gebrek aan innovatievaardigheden ziet hij overigens op elke niveau in organisaties terug. “Er gaat nu zoveel energie en geld verloren. Met de juiste vaardigheden en kennis van methoden weet je welke stappen je moet doorlopen en voorkom je dat innovaties stranden of weinig bijdragen aan je doel.”

Durven kiezen

Aan creativiteit ontbreekt het volgens hem in de sector niet. Vrijwel iedereen die in de zorg werkt, moet dagelijks improviseren. Op de werkvloer zijn vaak geniale ideeën aanwezig. Zoals gezegd is de technologie meestal ook geen beperkende factor. Hoe je ideeën dan wel omzet in succesvolle innovaties?

Hardeman: “Tegen bestuurders zou ik willen zeggen: durf te kiezen. Ga terug naar de visie en bekijk kritisch of een innovatie daaraan bijdraagt of bestaande problemen oplost. Je kan ook kiezen om iets niet te doen. Durf je daarnaast te onderscheiden door medewerkers tijd en ruimte te geven om innovatievaardig te worden, net zoals we geïnvesteerd hebben in digivaardigheid.”

Investeren in de toekomst

Bij innovatievaardigheid kun je denken aan analytische vaardigheden om een ervaren probleem te onderzoeken, het schrijven van een simpele business case of brainstormtechnieken.

Het lijkt Hardeman een goede investering in de toekomst. “Want het innovatietempo zal alleen maar toenemen, terwijl personeel, tijd en financiële middelen schaarser worden.”

Jethro Hardeman neemt tijdens Dutch Health Week deel aan de paneldiscussie ‘Digitale zorg, een vloek of een zegen?’. Die vindt op 14 juni van 13.00 tot 13.45 uur plaats in Theater 7. Registreer je gratis voor de Dutch Health Week en reserveer vervolgens je plek in de zaal.