Maria Koijck maakt afvalberg in zorg zichtbaar

Kunstenaar Maria Koijck weet sinds vorig jaar wat het betekent om viral te gaan. De video die ze maakte over de afvalberg die overbleef na haar borstkankeroperatie is over de hele wereld bekeken. “Het is geweldig dat ik met mijn kunst iets in beweging zet.”

Maria Koijck, die op 14 juni spreekt tijdens de Dutch Health Week, maakt zich als kind al zorgen over de milieuvervuiling. “Toen ik een jaar of negen was, zag je overal een plaatje met een wereldbol tijdens de oliecrisis. Die wereldbol brandde op. Ik was als de dood en snapte niet dat mensen er niets aan deden. Ik heb dat dus altijd al  in me gehad.”

Afvalberg in de zorg

Tijdens een bezoek aan Sierra Leone in 2008, ziet ze voor het eerst plastic soep. Ze besluit daar haar kunst aan te gaan wijden. Ze maakt wereldwijd grote beesten van afval. Als ze in 2019 borstkanker krijgt, schrikt  ze van de grote hoeveelheid afval die overblijft na haar operatie. “Ik was naast kunstenaar ook gediplomeerd verpleegkundige geweest. En vond het dus een prachtige samensmelting om kunst te maken van ziekenhuisafval.”

Video over afval na operatie

Koijck vraagt of ze al het afval mag hebben dat overblijft. Ze maakt er samen met haar dochter een video over. Die wordt over de hele wereld bekeken. “Veel artsen waren blij dat ik als patiënt zichtbaar had gemaakt hoeveel afval er overbleef. Ze voelden al langer onvrede omdat ze thuis netjes aan afvalscheiding deden, terwijl in het ziekenhuis alles op de grote hoop ging.”

Vooral anesthesisten zijn volgens haar blij met de video. “Die zien iedere dag hoeveel vuilniszakken er weer bij het afval verdwijnen. Niek Sperna Wijland bijvoorbeeld, belde me onlangs nog. Hij is al twee jaar bezig om de hoeveelheid afval te verkleinen en is blij dat ik de afvalberg in beeld breng.”

Oogheelkunde

Koijck heeft in maart een nieuwe video afgerond, Look at me, over de hoeveelheid afval die overblijft na de gemiddelde staaroperatie. “Zo’n operatie duurt tussen de vijftien en de twintig minuten. Er blijven per patiënt twee volle vuilniszakken over. Per week worden in ons land 4.000 van deze operaties uitgevoerd. Reken maar uit hoeveel afval dat is. Natuurlijk moet je hygiënisch werken, dat staat voorop. Maar ik weet zeker dat dat ook met minder afval kan.”

Afval na geboorte

Op de planning staan nog vier video’s over alledaagse ingrepen. “Ik heb net het afval opgehaald dat overblijft na een normale geboorte in een ziekenhuis. Dat zijn drie vuilniszakken vol. Een baby die net op aarde is, heeft dus meteen al een flinke footprint. Op de planning staan ook nog video’s over een knieoperatie en een opname op de trauma-afdeling.”

Overal ter wereld

“Ik vind het geweldig dat ik met mijn werk echt iets in beweging zet en dat het overal ter wereld wordt opgepikt. John Barker, een gepensioneerd arts en wetenschapper, heeft me benaderd. Hij wil internationale artikelen over mijn kunst schrijven. Dat brengt de beweging weer verder.”

Maria Koijck is op 14 juni spreker tijdens de Dutch Health Week.