Radiologen bedenken anonimiseringssoftware voor medisch beeld
Hoe vereenvoudig je het gebruik van medisch beeld in het onderwijs én borg je de anonimiteit van de patiënt? Radiologen Onno Vijlbrief en Lars Bosboom van Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) ontwikkelden met innovatiemanager Jeroen Geerdink anonimiseringssoftware Rad2Share. Hiermee zijn gemakkelijk beelden te selecteren, anonimiseren en exporteren naar PowerPoint.
Je ziet ze niet direct maar ze zijn er wel degelijk: de metadata in een foto. In het geval van medisch beeld gaat het bijvoorbeeld om de naam van de patiënt, diens geboortedatum, bsn-nummer en medicijngebruik. Daarnaast het soort onderzoek dat heeft plaatsgevonden, het nummer van het medisch dossier en de naam van het ziekenhuis en de afdeling.
Gegevens op straat
Wie zo’n medisch beeld wil gebruiken voor onderwijs, loopt het risico de metadata mee te kopiëren naar de PowerPointpresentatie. Met als gevolg dat de privacygegevens van de patiënt op straat liggen.
“Zorgprofessionals proberen met balkjes, plak- en knipwerk de patiëntinformatie uit een medisch beeld te verwijderen”, zegt Onno Vijlbrief. “Maar dat lukt op die manier niet, want Google indexeert de verstopte metadata nog steeds.”
Frustratie en ergernis
Metadata op de juiste manier wegwerken, is doorgaans een lastige en tijdrovende klus. “Veel mensen bereiden hun lessen in de avonden en weekends voor”, aldus Vijlbrief. “Dan kan zo’n omslachtig karwei voor flink wat frustratie en ergernis zorgen. Elk ziekenhuis heeft bovendien zijn eigen beeldopslagsysteem. Coassistenten en arts-assistenten, die regelmatig van werkplek wisselen, moeten zich dus steeds opnieuw verdiepen in de manier waarop ze beelden veilig kunnen exporteren en anonimiseren.”
Gratis download
Dat moet anders en vooral gemakkelijker, vonden de radiologen. Ze ontwikkelden de software Rad2Share, waarmee iedere zorgprofessional eenvoudig beelden kan selecteren, anonimiseren en exporteren naar PowerPoint.
Rad2Share werkt op een uniforme manier met alle EPD’s en PACS en is vooralsnog gratis te downloaden. De software is getoetst op compliance met de Algemene Verordening gegevensbescherming (AVG), de regelgeving voor medische hulpmiddelen (MDR) en op veiligheid.
Beeld in 3D
Lars Bosboom legt uit dat Rad2Share ook de mogelijkheid biedt om medisch beeld in 3D te bekijken. “Een CT- of MRI-scan toont het lichaam in plakjes van boven naar beneden. Tot nu toe zag je in PowerPointpresentaties vaak een afbeelding van één zo’n plakje. De mensen in de zaal moesten dan zelf het 3D-plaatje visualiseren. Dat was een beperking van het onderwijs. Met Rad2Share kun je een selectie van die plakjes in PowerPoint opnemen. Tijdens je presentatie kun je dan door de diverse niveaus van het menselijk lichaam scrollen om die met de zaal te bespreken.”
Overleg met collega’s
Rad2Share is primair bedacht om het medisch onderwijs te vereenvoudigen, maar is volgens de radiologen ook handig voor intercollegiaal overleg.
Bosboom illustreert dat aan de hand van een voorbeeld: “Als arts-assistenten op de SEH een medisch beeld beoordelen, willen ze dat soms bespreken met een specialist. De huidige praktijk is dat ze met hun telefoon een foto maken van het medische beeld dat op hun pc-scherm staat. Die foto sturen ze vervolgens met hun telefoon naar de specialist. Maar daarbij lopen ze het risico onbedoeld ook patiëntinformatie mee te sturen. Rad2Share biedt een veilig alternatief voor het verzenden van medisch beeld.”
Extra mogelijkheden
Wereldwijd hebben meerdere ziekenhuizen Rad2Share inmiddels in gebruik genomen. Zorgprofessionals reageren enthousiast maar vragen ook om extra opties. Zo willen ze afbeeldingen graag in een kleiner formaat kunnen opslaan, zodat er minder opslagruimte voor nodig is. Of ze hebben de wens het logo van hun ziekenhuis of universiteit aan het beeld toe te voegen.
Implementatie gemakkelijker
Eén verzoek verdient volgens Bosboom prioriteit. “Om de software te installeren, heb je nu nog de ICT-afdeling van het ziekenhuis nodig. Maar die is vaak overbelast, waardoor de installatie lang op zich laat wachten. De komende tijd zal onze primaire focus dan ook liggen op een gemakkelijke ziekenhuisimplementatie van Rad2Share.”
Hoe bekostigen?
De radiologen willen graag met de gebruikerswensen aan de slag, maar zien een obstakel. “Jaren geleden heb ik de eerste, simpele variant van Rad2Share gemaakt”, vertelt Bosboom. “Die heb ik langzaam maar zeker uitgebreid, en uiteindelijk hebben we de software samen ontwikkeld tot het huidige product. Nu het project groter en complexer wordt, is de vraag hoe we een verdere uitbreiding kunnen combineren met ons werk als radioloog. We zullen een IT-bedrijf in de arm moeten nemen. Maar hoe gaan we die professionaliseringsslag bekostigen?”
Beter onderwijs
Hopelijk dient het antwoord zich snel aan. Vijlbrief: “In ziekenhuizen bestaat de continue drive om nieuwe kennis zo goed mogelijk aan elkaar over te dragen. Rad2Share kan zorgprofessionals daarin ondersteunen en op die manier bijdragen aan een verbeterslag in het onderwijs.”
Met de jaarlijkse innovatiechallenge wil Stichting Topklinische Ziekenhuizen een podium bieden aan alle creatieve initiatiefnemers om zo innovatie te bevorderen. Uit 115 inzendingen zijn uiteindelijk zes finalisten gekozen, waarvan dit er één is.