‘Zorg-IT moet tango tussen arts en techneut zijn’

Effectieve zorg-IT vraagt om een vloeiende choreografie waarin medische experts en IT-specialisten elkaar wederzijds aanvoelen én aanvullen. Dat komt naar voren uit het verhaal van Bart van der Mark, juryvoorzitter van de Computable Awards 2021 in de categorie ‘Zorgproject’. “Een IT-innovatie kan op papier cool lijken, maar uiteindelijk telt de vraag welke resultaten het oplevert voor de patiënt”, vat Van der Mark de rode draad van de jurering samen. “Die tango tussen tussen medische en IT-experts bepaalt het succes.”

IT-vakblad Computable maakte onlangs de vijf genomineerden bekend in de categorie zorg. Voor deze schifting moest de jury in totaal 72 voordrachten beoordelen. Volgens Van der Mark, in het dagelijks leven Vice President bij Atos en daarnaast ook lid van de hoofdjury van de Computable Awards, sprong niet alleen het aantal nominaties, maar ook de kwaliteit in het oog.

“Wat me opvalt in deze categorie is dat alle betere inzendingen altijd berusten op een samenwerking tussen medisch inhoudelijke mensen en IT-specialisten. Die tango, dat huwelijk tussen die twee, leidt tot succes. Er zijn weinig of geen IT-specialisten die de zorg echt snappen. Omgekeerd geldt hetzelfde voor artsen en IT. Het zijn beide zulke specialistische vakgebieden. Als je solistisch optreedt vanuit één van die perspectieven kom je misschien tot gave dingen, die op papier cool zijn, maar die niet zondermeer iets opleveren voor patiënten. Daar kijken wij als jury scherp naar. Iets kan een bepaalde coolness-factor hebben, maar uiteindelijk telt de vraag welke resultaten het oplevert voor de patiënt. Gaat de wereld er een klein beetje beter van uitzien?”

Zorg op afstand

Met speerpunten als zorg op afstand, artificiële intelligentie en machine learning vormen de inzendingen uit de zorg een aardige afspiegeling van de bredere trend in de informatietechnologie. Gezien de zware wissel die covid-19 op de zorg heeft getrokken, waren er dit jaar logischerwijs ook de nodige inzendingen die corona als vertrekpunt hadden. “Het is interessant om de actualiteit zo terug te zien in de nominaties”, reageert Van der Mark. “Door covid heeft er ook in de zorg een enorme versnelling plaats gevonden in het werken op afstand. De druk op beschikbaarheid van goed personeel is hoog, dus als medisch specialisten meer op afstand kunnen doen wordt het een stuk efficiënter.”

Toekomstige pandemieën

Met innovaties die nauw verbonden zijn met de actualiteit is het wat Van der Mark betreft wel extra letten op de houdbaarheid. “In het verleden ben ik ook een aantal jaren juryvoorzitter in de categorie ‘tech start up’ geweest. Dus ik weet dat je in het algemeen moet opletten op het hypegehalte. Dit kan misschien ook gelden voor covid-specifieke oplossingen. Tezelfdertijd weten we dat de kans op epidemieën in de toekomst groter wordt. IT-innovaties die je kunt gebruiken om beter met covid om te gaan zijn mogelijk herbruikbaar voor toekomstige pandemieën. Dat maakt het dan toch wel weer langdurig toepasbaar.”

Opschaling innovaties

Een gekend probleem bij de toepassing van IT in de zorg is opschaling. Niet zelden ontgroeien innovaties amper de projectfase, laat staan dat ze binnen een hele sector navolging krijgen. Omdat bredere toepassing en maatschappelijke meerwaarde nauw samenhangen, bekijkt de jury de inzendingen juist op dit punt extra kritisch. “Er is een groot verschil tussen een initiatief dat mooi oogt in een proefopstelling of een oplossing die je breed kunt toepassen. Schaalbaarheid is meer dan dat je het IT-technisch op orde hebt. Het gaat bijvoorbeeld om organisatie en de vraag welke partners nodig zijn om impact te hebben, maar ook om compliance.”

Privacy

Juist om dit laatste aspect scherp te kunnen beoordelen heeft jurist Natascha van Duuren een plek in de vijfhoofdige jury. Als advocaat is ze gespecialiseerd in IT en privacy. Daarnaast is ze docent bij de Leergang Functionaris voor de Gegevensbescherming aan de HAN en gastdocent aan de VU, waar ze doceert over de juridische aspecten van eHealth.

“Bij IT-innovaties in de zorg gaat het vaak om waarde halen uit data; daar zit een sterke privacy-kant aan”, licht Van de Mark het belang van compliance toe. “Als jouw bestelling bij een webwinkel openbaar wordt, is dat niet goed, maar het is nog net even iets anders als medische gegevens op straat komen te liggen. De impact en gevoeligheid zijn veel groter. Als je dat bij IT-innovaties niet goed hebt afgehecht, kan dat de schaalbaarheid enorm remmen.”

Maatschappelijke waarde

Dat de jury gezien de breedte van de inzendingen, die uiteen lopen van eerste lijn, ambulancezorg en spoedeisende hulp tot medisch-specialistische zorg en langdurige zorgt,  een flinke kluif heeft gehad, wil Van der Mark best bekennen. “Het waren weleens pittige, felle discussies. Maar ik zoek dat op, want het leidt tot beter afgewogen besluiten. Daardoor is het soms tijdrovend. Maar ik zou het pas moeilijk willen noemen als ik ‘s nachts wakker werd met het idee dat we bepaalde nominaties onvoldoende kans hadden gegeven. Om tot een zorgvuldige afweging te komen, doen we het daarom in meerdere stappen.”

Rest de vraag of de jurering gezien de breedte van de inzendingen niet is veroordeeld tot het vergelijken van appels en peren. “Ergens is dat wel zo”, zegt Van der Mark. “Daarom is het belangrijk om telkens terug te gaan naar de kerncriteria. Met name de toegevoegde maatschappelijke waarde is heel belangrijk. En dan kijk je toch naar wat de patiënt er uiteindelijk mee opschiet.”

Stemmen

Lezers en bezoekers van Computable kunnen tot en met zondag 10 oktober via de stemmodule in alle twintig categorieën een stem uitbrengen. In negentien categorieën bepaalt de publieksstem voor de helft wie er gaat winnen, de andere helft is in handen van de jury.

De winnaars van de Computable Awards 2021 worden op 2 november bekend gemaakt. Dutch Health Hub zal in de aanloop naar dit evenement de vijf genomineerden in de categorie zorg portretteren.