‘Zorg verplaatsen naar thuis is prima ontwikkeling’

Zorg verplaatsen naar thuis is prima. Maar hoe organiseer je dat? En hoe zorg je dat medewerkers hun werk zo goed mogelijk kunnen blijven doen? De deelnemers aan de sessie tijdens de Dutch Health Week zijn het erover eens dat de je keus altijd bij de patiënt moet liggen.

Er is echt een urgentie om de zorg anders in te richten en te organiseren en om de kwaliteit van leven van patiënten zodanig te verbeteren dat het goed aansluit bij hun behoeften en mogelijkheden, vertelt Chris Flim, coördinerend beleidsmedewerker van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Dat betekent bijvoorbeeld zorg verplaatsen naar huis. “Dit geeft de patiënt meer regie en vrijheid en zo heeft de zorg minder impact op hun leven en die van hun naasten.”

Maar hoe zorg je ervoor dat het te organiseren blijft, met name voor de arbeidsmarkt? Samenwerken is dan ook het nieuwe concurreren in de zorg, stelt Flim. Samenwerken met andere partners in de zorgketen om dit te organiseren. Denk aan thuiszorgorganisaties in de regio. Ook digitalisering is belangrijk. Flim: “Het is geen oplossing op zichzelf, maar helpt wel om de zorg slimmer te organiseren. Zorg blijft toch vooral mensenwerk. Ook voor professionals moet het prettig blijven in de zorg te werken. Uiteindelijk gaat het erom dat we de beste zorg leveren en mensen te ondersteunen.

Techniek als ecosysteem

Dat het inderdaad niet alleen over technologie moet gaan, daar is Saskia van den Bos, CIO bij de afdeling Medische technologie en Services van het Maasstad Ziekenhuis het over eens. “We moeten zorg dichtbij leveren als het kan en in klinische setting als het moet.”

Martijn Mallie, partner en voorzitter digitale transformatie bij BDO Advisory B.V: “Het gaat erom de zorg te bieden die de patiënt wil hebben. En dan ook nog op de manier dat een zorgverlener maximaal zijn of haar rol kan invullen. De technologie faciliteert, de rest is mensenwerk.” “De techniek is het ecosysteem wat je er om heen zet”, voegt Sander Vos, Account Executive Healthcare van Microsoft toe.

Zorg dichtbij

Een mooi voorbeeld is volgens Flim is dat er momenteel ongeveer 1.500 mensen met corona thuis worden gemonitord in plaats van in het ziekenhuis. “Dit kon heel snel worden opgezet vanwege de urgentie. Waarom kan dit niet  vaker? Daar zouden we naar kunnen kijken met verschillende partijen in de zorg, maar altijd in  dialoog met de patiënt.”

Maar is de zorg dichtbij organiseren niet gewoon een manier om de patiënt zo snel mogelijk uit het ziekenhuis te krijgen? Ziekenhuizen hebben immers beleid om mensen zo snel mogelijk weer te ontslaan. Volgens Van den Bos is dit niet aan de orde. “We hebben allemaal de patiënt centraal staan in deze transitie. Eerder thuis verzorgen is ook een opmaat voor eerder naar huis krijgen.”

Het Maasstad werkt daarvoor al samen met zorginstelling Aafje in de regio om de thuiszorg uit te voeren. “Covid heeft dit zeker versneld, maar we waren al bezig met opzetten regionale netwerken”, vertelt Van den Bos. “Belangrijk is dat er vertrouwen is. Elkaar kennen is nodig om zulke netwerkzorg te implementeren.”

Patiënt nog niet centraal

Paul van Kampen zegt uit eigen ervaringen te weten dat de patiënt nog zeker niet centraal staat. “Die wordt eerder door een ‘zorgwasstraat’ geleid. Daarbij moet je de regie zeker in eigen hand moet houden.”  Van de Bos herkent dit wel. “Omdat in 2040 meer dan een kwart van de Nederlanders ouder is dan 65 jaar weten we dat we niet genoeg zorgverleners hebben aan het bed. Het momentum om door te pakken is er dus echt nu.”

Flim: “Niemand heeft de intentie om volgens de zorgwasstraat te werken. Dus hoe organiseren we het samen slimmer? Dat betekent dus verder denken dan de eigen instelling en afdeling. IT-oplossingen kunnen helpen. Een grote groep patiënten wil gewoon naar het ziekenhuis, daarnaast moeten we anderen de mogelijkheid geven de regie te pakken op eigen zorg.”

Mallie is het hiermee eens: “Ik denk dat je als instelling inderdaad moet zorgen voor hybride aanbod waarmee je alle patiënten kan bieden wat ze nodig hebben. Dat moet je wel samen met de zorgverleners maken, door het aanbod aan te passen aan de praktijk. Innovatie die positieve ervaringen oplevert werkt, Kijk bijvoorbeeld hoe de iPhone zichzelf verkoopt. Als je gaat ontwerpen,  bedenk niet weer iets nieuws. Kijk wat er is om te hergebruiken of gebruiken.”

Positieve gezondheid

Nog een uitdaging: leidt zorg dichtbij niet tot het medicaliseren van de privé omgeving? Wordt alles ziekenhuis? Daarom is de nadruk op positieve gezondheid zo belangrijk, aldus Van den Bos. “En preventie. We kunnen zelf dingen meten, denk aan fitbits en bloeddruk meten en zo regie voeren over onze eigen gezondheid.” Flim: “Blijf vooral kijken wat mensen zelf prettig vinden, zowel professionals als patiënten. Is er echt sprake van medicalisering? Vraag het de mensen zelf.