Elon Musk kondigt eerste trials met hersenchips aan

Hoe zou het leven van mensen met een beperking eruit zien als ze apparaten met hersenimplantaten konden aansturen? Die vraag houdt onderzoekers al bezig sinds de jaren zestig. Neuralink-topman Elon Musk belooft binnen een half jaar de eerste klinische trials te starten. Kunnen we de multimiljardair geloven nu hij zijn twitter-platform gebruikt om wetenschappers af te branden?

Volgens Musk is Neuralink druk bezig met het door de Food and Drug Administration (FDA) gevraagde papierwerk voor een klinische proef met mensen. Dat meldt tech-tijdschrift Wired op basis van een recente livestream waarin Musk en Neuralink-wetenschappers hun laatste plannen uit de doeken doen. De beoogde proef zou binnen een half jaar moeten starten.

Doelgroepen

Neuralink gaat zich in eerste instantie op twee groepen richten: blinden en mensen met een verlamming. De eerste groep zou met behulp van een neuraal implantaat weer moeten kunnen zien, zelfs als dat nooit eerder mogelijk was. “Wij geloven dat je het zicht ook bij mensen die blind zijn geboren, kunt herstellen”, aldus Musk. De tweede groep zou via een hersenchip in staat moeten zijn om digitale apparaten te bedienen, zoals een smartphone of tablet,.

Symbiose

Dergelijke functionaliteiten zijn nog ver verwijderd van Neuralinks toekomstvisie. Daarin gaat het menselijk brein een complete symbiose aan met computers en artificiële intelligentie. Geïnteresseerden moeten het voorlopig doen met een demovideo waarin Neuralink een visuele sensatie -lees: lichtflits- weet op te roepen in het brein van een aap.

“We hebben hard gewerkt voor een eerste toepassing op mensen”, aldus Musk over de volgende stap. “Maar we zijn vanzelfsprekend uiterst voorzichtig en we willen zeker zijn dat het werkt vóór we een chip in een mens plaatsen.”

Levensvatbaar

Neurale implantaten, in het Engels aangeduid als brain-computer interfaces (BCIs), zijn al sinds de jaren zestig onderwerp van onderzoek. In de basis begint de techniek bij kleine elektroden in het menselijk brein die signalen van neuronen ‘lezen’. Computersoftware kan deze signalen weer vertalen in handelingen, zoals het bewegen van een cursor, rolstoel of robotarm. Vooralsnog heeft een zeer beperkt aantal proefpersonen kunnen kennismaken met de techniek. Geen enkele is tot op heden commercieel levensvatbaar gebleken.

Operatierobot

Dat laatste is voor tech-ondernemer Musk bij zijn zakelijk handelen nooit een belemmering geweest. Met grootse beloften richtte hij in 2016 Neuralink op. Vooralsnog worstelt ook Neuralink met allerhande praktische vragen. Om de draden van de elektroden te implanteren heeft Neuralink een eigen operatierobot ontwikkeld. In een proefopstelling kan de robot in een kwartier vele tientallen draden inbrengen. Vanwege zijn snelheid en precisie is de operatierobot volgens deskundigen een belangrijke stap.

Meedoen

Dat geldt volgens Musk ook voor het steeds verder verkleinen van de elektroden. Die zijn niet meer dan een paar rode bloedcellen wijd. “Ik zou nu al een Neuralink-draden kunnen laten implanteren zonder dat iemand er erg in zou hebben”, aldus Musk in de livestream. “Hypothetisch gesproken dan. Misschien dat ik wel meedoe aan één van de komende demonstraties.”

Aanvallen

Stoere praat. De vraag is wat het woord van Musk nog waard is. Voorlopig lijkt hij drukker met de even omstreden als rumoerige overname van Twitter dan met zijn andere zakelijke beslommeringen. Voeg daarbij het feit dat hij het medium nu ook gebruikt voor aanvallen op wetenschappers als Anthony Fauci (‘My pronouns are Prosecute/Fauci’) en het moge duidelijk zijn dat zijn reputatie als tech-gedreven genie een flinke knauw heeft gekregen.

Concurrentie

Daar ligt de concurrentie natuurlijk niet wakker van. Sterker nog: terwijl Musk druk roeptoetert, is die hard aan de slag. Oud-Neuralink topman Max Hodax, naar verluidt ontslagen wegens de trage voortgang van trials, heeft inmiddels 160 miljoen dollar opgehaald voor zijn eigen neurotech bedrijf.

Zijn belofte aan de patiënt: photonen in plaats van invasieve chirurgie. Precision Neuroscience, opgezet door Benjamin Rapoport,  probeert eveneens het ongemak voor patiënten te verminderen. Ook Rapoport is een oud-Neuralink topman. Zijn dunne, flexibele implantaat heeft slechts een sneetje nodig in plaats van een gat in de schedel. Het bedrijf denkt in 2023 groen licht te krijgen van de FDA voor een proef op mensen.

Concurrent Synchron is zelfs al een stap verder. De Synchron-oplossing moet ALS-patiënten helpen bij taken als e-mailen, bankieren en winkelen. Onlangs wist een eerste proefpersoon met dit device een tweet te sturen. Als dat geen ironie is.