‘Benader kostprijs van zorg vanuit patiënt, niet vanuit dbc’

Om de kostprijs van zorg goed in beeld te krijgen, hebben we alle data op de plank liggen. Toch wordt er maar weinig mee gedaan. De data zou niet deugen. Dit is een grote misvatting. 

Door Pien Naber

Als we de kostprijs van zorg vanuit de patiënt en niet meer vanuit de dbc benaderen, hebben we zeer waardevolle informatie in handen. Zowel over het proces als over de kosten.

Sinds de invoering van de gereguleerde marktwerking zijn ziekenhuizen zelf kostprijzen per dbc gaan berekenen. De verrichtingen per patiënt zijn hiervoor de basis. Om deze bestaande data in te zetten om kosten van zorgpaden in beeld te brengen, zijn niet de dbc’s maar deze verrichtingen de sleutel.

Unieke patient journey

Met behulp van verrichtingencodes wordt er bij elke patiënt in het epd geregistreerd welke zorgactiviteiten er hebben plaatsgevonden. Dit is een strak gereguleerd proces met uniforme codering, omdat er anders geen juiste factuur de deur uit kan. Elk polibezoek of labonderzoekje, elke minuut op de OK, elke verpleegdag, alles wordt dus gekoppeld aan de patiënt gelogd.

Zo leggen we bij elke patiënt zijn unieke patient journey vast. Om de dbc te bepalen, legt de arts ook de diagnose vast. De beschrijving en onderverdeling in diagnoses verschilt echter per specialisme. Ook zijn ze vaak niet specifiek genoeg of inwisselbaar met een andere diagnose. Dit maakt het gebruik van dbc’s als betrouwbare en vergelijkbare bron voor velen arbitrair. Daarnaast wordt het zorgpad bij dbc’s opgeknipt in stukjes. Dit maakt vergelijking ook lastig.

Hele zorgpad in beeld

De oplossing ligt dus wat mij betreft in het benaderen van de verrichtingen vanuit de patiënt. Het hele zorgpad komt in beeld. En we kunnen met de bestaande gegevens ook aangeven hoeveel het heeft gekost. Deze proces- en kostendata linken aan (klinische) uitkomst data geeft een wereld aan mogelijkheden. Het is naar mijn idee één van de sleutels om de zorg in ons land op termijn betaalbaar te houden.

En ja, het is geen grondig gevalideerde data, het is geen data van gerandomiseerd onderzoek, er is geen controlegroep, ziekenhuizen zijn lang niet altijd te vergelijken, elke patiënt is anders en elk ziekenhuis berekend zijn kostprijzen net op een andere manier zodat een gelijk gestelde kostprijs niet altijd de werkelijkheid weergeeft.

Omvang van databronnen

De praktijk is weerbarstig, maar de kracht zit hem in de omvang van deze databronnen. Door de grote aantallen kunnen er hele waardevolle analyses mee worden gedaan. Waarbij de uitkomsten van de analyses inzicht en overzicht kunnen geven voor de zorgverleners op de werkvloer.

Het kijkje in je eigen of in elkaars keuken geeft aanleiding voor gesprek om zo van elkaar te leren. Daarnaast kan het helpen in het kostenbewust maken van zorgverleners. Alleen zo kunnen we met elkaar de verantwoordelijkheid op ons nemen om zorg betaalbaar te houden.

Aandacht voor kosten binnen waardegedreven zorg is tot op heden nog schaars gebleven. De Linnean werkgroep Kosten wil daar verandering brengen en organiseerde daarom op 30 september de webcast ‘Waardegedreven Zorg met uitkomsten én kosten’. Met de aanwezige kostendata is er namelijk al ontzettend veel mogelijk. Ook, of misschien wel juist, in relatie tot de uitkomstendata.