Maarten Steinbuch: ‘Worden robots onze vrienden?’

Nederland speelt in de wereldtop met onze voetbalrobots en robotauto’s op zonnepanelen. We hebben de meest nauwkeurige chirurgische robots ter wereld en kunnen opereren op afstand. Hoe ziet de robo-toekomst eruit?

Een robot met twee benen en twee armen die danst als een mens. Wauw, dat ziet er indrukwekkend uit. Wat als zo’n menselijke robot aan het bed zou kunnen staan en bijvoorbeeld een patiënt uit bed zou kunnen tillen? Is dat de toekomst? Helaas, hoogleraar Maarten Steinbuch helpt ons meteen uit de droom.

Mensachtige robots

We hebben al 25 jaar lasrobots, repeterende robotica is heel gemakkelijk te ontwerpen. Maar een robot die een kopje thee kan zetten, is er nog lang niet. Ik verwacht zelfs dat het nooit gaat gebeuren dat er geavanceerde mensachtige robots in de zorg komen. Die zijn veel te duur.” Tegelijkertijd is technologie wel essentieel voor zorgsector; “Zonder gaan we het niet redden.”

Steeds goedkoper

Hoogleraar Steinbuch geeft ons op Zorg & ICT een perspectief op hoe technologie ons leven gaat beïnvloeden. En dat wordt fors. Want rekenmodellen voorspellen dat over één generatie, over dertig jaar, alle kunstmatige intelligentie 1.000.000 keer slimmer is dan nu. “De wet van Moore.” En de technologie gaat heel hard én wordt steeds goedkoper.

Knuffelbare robot

“Wat maakt een robot? Hij meet dingen, en hij stuur dingen aan. Auto’s worden steeds meer robots, iPads op wielen. Operatierobots worden steeds preciezer, en het is al gebleken dat je je als mens prima aan een robot kunt hechten.” Steinbuch aait zijn knuffelbare Pleo huisdierrobot  in de vorm van een dino. Pleo knuffelt en communiceert. “Als deze over dertig jaar een miljoen keer zo slim is, kan hij dan iets voelen. Heeft hij dan bewustzijn?”

Normen en waarden inprogrammeren

Steinbuch doet een gedachte-experiment. “Stel nou dat er niets anders is dan ons lijf. Dat alles dat jou jou maakt scheikunde is in je hoofd. Dan kun je het een keer namaken. Het enige verschil is dat de mens analoog is en niet digitaal. Als je veronderstelt dat er niets buiten je is, kom je in een tijd waarin er computersystemen zijn die menselijke geest kunnen creëren. Wat betekent dat dan voor onze maatschappij? Als je iets materieels maakt dat vergelijkbaar is met mens, moet je normen en waarden inprogrammeren. Daarom is ethiek essentieel, juist ook in technologie. Het is de kern waar dat over dertig jaar over gaat en soms nu al. Want mogen drones zelf schieten? Of moet er altijd een mens zijn die op de knop drukt? We staan aan het frontportaal om hier vorm aan te geven.”