Revolutionaire app zet zelfdiagnostiek op de kop

Futurologen zoeken al jaren naar de realistische variant van de Star Trek Tricorder. Deze fictieve scanner spoort in een paar seconden ziektes en afwijkende lichaamswaarden op. Dankzij de integratie van smartphone-technologie, AI en contactloze monitoring wordt science fiction nu werkelijkheid. Met behulp van een revolutionaire app kan iedere Nederlander nu in één minuut tal van vitale lichaamswaarden meten.

Check your vitals anytime, anywhere. Dat is belofte die de makers van de CheckMySelf-app (CMS) doen. Daar heeft de gebruiker dan natuurlijk wel een smartphone voor nodig. Verder kan een kind de was doen. De gebruiker hoeft slechts eventjes close up stil te zitten voor de camera.

Na een minuut kijken presenteert de app vitale waarden zoals bloeddruk, hartslag, saturatie, stress, ademhalingsritme en herstelvermogen. Het zuurstofgehalte in het bloed en de Hb en HbA1c bloedsuikerwaarden worden eveneens door de app vermeld. En daar blijft het niet bij. Later dit jaar komen daar ook cholesterol, de hoeveelheid bloedplaatjes en eiwit in het bloed bij.

Serieuze wetenschap

De eenvoud en snelheid wekken de suggestie van magie, maar CheckMySelf wordt geschraagd door serieuze wetenschap. De belangrijkste pijler is remote Photoplethysmografy (rPPG), oftewel: het op afstand registreren van volumeverandering van organen, in dit geval ogen en huid. Dankzij een steeds geavanceerdere camerafunctie kunnen smartphones minuscule, onderhuidse veranderingen van de aders vastleggen. Deze waarnemingen worden door kunstmatige intelligentie gepaard aan grote hoeveelheden vergelijkbare waarnemingen. Zodoende kan de app maat en getal verbinden aan de waarnemingen.

Nauwkeurige analyse

Volgens het Israëlische data-platform Binah, één van de pioniers van de technologie, vormt rPPG met behulp van de smartphone ‘een goed alternatief voor de invasieve meetmethodes die nu als gouden standaard voor het meten van vitale waarden gelden’. Een groeiend aantal wetenschappelijke publicaties geeft Binah gelijk. “Er zijn diverse publicaties in onder meer PubMed die de waarde van rPPG aantonen”, reageert investeerder Jan van der Beek. “Door verfijning van de achterliggende, AI gestuurde data-analyse neemt de nauwkeurigheid steeds verder toe.”

Onder de naam CheckMySelf (CMS) heeft Van der Beek de van oorsprong Israëlische functionaliteit voor de Nederlandse en verdere Europese markt door ontwikkeld. “Wij hebben de app gebouwd. Het onderliggende AI-platform -zeg maar het motorblok- is Israëlisch”, licht hij de rolverdeling toe.

Minder druk op de zorg

Over het waarom van de introductie kan Van der Beek kort zijn; het product geeft antwoord op enkele van de grootste problemen en dilemma’s in de zorg. “Vanwege de groeiende druk op de zorg moeten we toe naar meer zelfmanagement en gezonder leven”, zegt Van der Beek. “Dat zie je ook terug in het Gezond en Actief Leven Akkoord, dat gemeenten, GGD’en, zorgverzekeraars en VWS onlangs sloten. Met CheckMySelf kun je de voortgang van leefstijl- en preventieprogramma’s uitstekend volgen tegen lage kosten, terwijl ook de druk op de zorg vermindert. Dankzij moderne technologie hoef je voor een flink aantal vitale waarden niet meer naar een lab of zorginstelling.”

In principe is CMS geschikt voor iedereen die de vinger aan eigen pols wil houden, maar Van der Beek verwacht dat met name chronisch zieken er baat bij kunnen hebben. “Dan heb je het alleen in Nederland al over miljoenen mensen. Door vitale waarden bij te houden krijgen ze makkelijk antwoord op vragen als ‘kan ik naar mijn werk?’ en ‘moet ik naar de dokter?’.”

Kosten voor gebruik

Voor kinderziektes hoeven potentiële gebruikers volgens Van der Beek niet bang te zijn. “Er zijn nu geen kinderziektes bekend. De ervaring heeft wel geleerd dat lichtinval en het stil houden van het gezicht en de camera belangrijk zijn. Daarom meldt de app dit zelf als dat niet het geval is.”

Ook de kosten voor gebruik hoeven volgens Van der Beek geen belemmering te zijn. De eerste twee scans zijn gratis. Daarna kan de gebruiker kiezen voor onbeperkt gebruik met een abonnement van nog geen drie euro per maand of dertig euro voor een heel jaar.

Veiligheid

Gezien het gevoelige karakter van de gegevens die CMS registreert, rijst de vraag hoe veilig de app is. “De gemeten waarden worden uitsluitend opgeslagen op de eigen telefoon”, aldus Van der Beek. “Je kunt ze wel zelf mailen naar een ander persoon, zoals een arts, HAP of een familielid, maar dat beslis je als gebruiker zelf.”

Om een zo groot mogelijke impact te hebben, laat Van der Beek certificering als medisch hulpmiddel links liggen. “We kiezen bewust voor een business to consumer-benadering. Daardoor hoeven we geen tijdrovend en kostbaar validatieprocedure te doorlopen. De komende tijd zullen we nieuwe functionaliteiten toevoegen. Dat zou betekenen dat je telkens opnieuw door die procedure heen moet.”

Hulp bij triage

Dit dynamische karakter vormt volgens Van der Beek juist de kracht van CMS. In de nabije toekomst ziet hij tal van nieuwe toepassingen, zoals het voorspellen van gezondheidsrisico’s, ondersteuning van klinische zorg thuis en triage. Wat dit laatste betreft: volgens Van der Beek is het goed denkbaar dat de patiënt straks voor een eventueel artsenbezoek eerst vitale waarden doorgeeft aan een triagebot. Die geautomatiseerde triage bepaalt of de patiënt al dan niet door gaat naar de spreekkamer. Van der Beek: “Ik ben al in gesprek met een grote leverancier van triagesoftware.”

Onzekerheid wegnemen

Toepassingen als deze tonen wat Van der Beek betreft duidelijk aan dat CMS de zorg ontlast. Toch zullen er ook vragen komen over een onbedoeld aanzuigende werking. Wat als bezorgde gebruikers massaal bij de zorg aankloppen?

“Die angst was er ook bij de introductie van patiëntportalen en PGO’s”, reageert Van der Beek. “Het tegendeel blijkt waar. Een digitaal hulpmiddel als CMS kan juist veel onzekerheid wegnemen, waardoor mensen minder snel naar de dokter gaan of de HAP bellen.”

Helemaal vervangen zal CMS traditionele diagnostiek en monitoring voorlopig niet, verwacht Van der Beek. “Bij Sanquin en SHL worden ze misschien nerveus. Maar artsen zullen altijd nog een keer met hun eigen apparatuur willen meten, zelfs al heb je met je apparatuur aan alle MDR-criteria voldaan.”