Sturen op uitkomsten én kosten
“Als medisch leider merk ik dat er vooral wordt gestuurd op kosten. Als medisch specialist ervaar ik dat het steeds meer gaat over het sturen op uitkomsten vanuit patiëntenperspectief. Tussen die twee zit een gat”.
Aan het woord is Angelique Weel, reumatoloog in het Maasstad Ziekenhuis, bijzonder hoogleraar bij ESHPM en leider op het sturen op uitkomsten én kosten bij Santeon. Ze vertelt met Mariska Hackert, postdoctoraal onderzoeker in het Maasstad Ziekenhuis, over de voortgang van de werkgroep Sturen op Uitkomsten én Kosten.
Het hoofddoel van de Linnean werkgroep is ondersteuning bieden aan zorgorganisaties om dat gat te dichten. De werkgroep heeft een whitepaper geschreven en op 23 november 2023 volgt een webinar. Rond die datum verschijnt ook de whitepaper.
HTA
Mariska Hackert: “Op wetenschappelijk vlak proberen we een vertaalslag te maken van doelmatigheidsonderzoek en Health Technology Assessment (HTA) naar waardegedreven zorg.” Weel vult aan: “HTA geeft op macroniveau beleidsmatig adviezen over bijvoorbeeld dure geneesmiddelen. Moeten die wel of niet in het zorgpakket worden opgenomen? Dat doen ze door te rekenen. Hoeveel gezondheidswinst, gemeten in QALY, krijg je voor zoveel euro? Als gezondheidswinst, gemeten in één jaar in volledige gezondheid, pak ‘m beet boven de 80.000 euro kost, komt het niet in het zorgpakket.”
“Dit zouden we ook in ziekenhuizen moeten doen. In welke zorgpaden is stuurinformatie wenselijk? Als door een zorginterventie gezondheidswinst toeneemt, hoeveel kost dat dan? Hoe kunnen we patiëntwaarde optimaliseren met het voor ons beschikbare budget?”
Drie praktijkvoorbeelden
Hackert licht drie praktijkvoorbeelden uit. “Het Franciscus Gasthuis & Vlietland drukt kwaliteit uit in het percentage patiënten dat goede klinische en patiëntgerapporteerde uitkomsten bereikt en zet deze af tegen de kosten van de activiteiten in het zorgpad. Deze ratio wordt periodiek gemonitord in een dashboard. Daarmee is snel inzichtelijk hoe uitkomsten én kosten zich verhouden in de tijd. Met procesindicatoren kijken ze hoe ze daarop kunnen verbeteren.”
Een ander mooi voorbeeld van de verhouding kosten-uitkomsten komt uit het Catharina ziekenhuis. Hackert: “In een spiderchart geven zij over de tijd heen patiënt-relevante uitkomsten en kostendrijvers weer. In één oogopslag wordt daardoor zichtbaar hoe de organisatie doelmatiger te organiseren is.”
Tot slot noemt Hackert een voorbeeld vanuit de wetenschap. “Het SELFIE-project, gecoördineerd door de Erasmus Universiteit, maakt gebruik van MCDA (Multi-Criteria Decision Analysis) om uitkomsten, ervaringen én kosten te vangen in één waardescore.
Alle genoemde voorbeelden zijn informatief en inspirerend, maar ze vragen ook stuk voor stuk om vervolgstappen om nog beter te kunnen sturen. Daarom nodig ik iedereen uit om ons whitepaper te lezen en het webinar bij te wonen.”
Direct aan de slag
Het whitepaper bevat een aantal actiepunten waarmee zorginstellingen, overheid en de wetenschap aan de slag kunnen. Tijdens het webinar op 23 november wordt er in de vorm van rondetafelgesprekken ingezoomd op het onderwerp. Hackert: “Verschillende mensen uit de werkgroep, die nauw betrokken zijn bij de lopende initiatieven, sluiten aan om te vertellen over nationale én internationale voorbeelden. Daarnaast hopen we dat er een bestuurder uit een zorgorganisatie aansluit om te reflecteren op het leren in de praktijk. Die kan in zijn of haar functie dienen als katalysator voor dit stukje waardegedreven zorg.”
Geleerde lessen
Wat we in het whitepaper gaan lezen en tijdens het webinar gaan horen, is dat er al veel mooie initiatieven zijn op het gebied van sturen op uitkomsten én kosten. Weel is daar verrast over. “Met name dat we wat HTA op macroniveau doet kunnen inzetten om te verbeteren op mesoniveau, stemt me hoopvol.”