Daan Dohmen droomt van digitale dorpsdokter

Daan Dohmen droomt in zijn oratie van de dorpsdokter van vroeger, maar dan in een nieuwe jas. Eén vast aanspreekpunt voor alle zorgvragen in de vorm van een gratis nationale zorgservice. Deze dienst met het serviceniveau van Coolblue is ons vaste zorgaanspreekpunt. Hij noemt hem voor zijn oratie iDoq.

Door Daan Dohmen

Volledig mobiel regel je je eigen zorgzaken: afspraken maken, je dossier inzien, thuismetingen doen als daar aanleiding toe is en bij problemen een eenvoudige triage om een inschatting te maken hoe urgent het is en wie je moet helpen. Innovatieve ondernemingen bieden de digitale bouwblokken voor deze open zorginfrastructuur. Algoritmen ondersteunen de zorgverleners bij het inschatten van risico’s. Voor kwetsbare mensen die oud zijn of bekend zijn met een aandoening, is aan iDoq een 24-uursalarmdienst gekoppeld: de Witte Wegenwacht. Zij komen thuis in geval van nood. Net zoals zorgondersteuners mensen helpen die digitaal niet vaardig zijn.

Mens centraal

Dankzij iDoq staan mensen weer centraal. Allereerst is een medisch team altijd persoonlijk bereikbaar. Vanuit regionale regiecentra beantwoorden zij zorgvragen. Dankzij de decentrale organisatie en algoritmen is het contact waar mogelijk altijd met dezelfde iDoq-zorgverlener.

Hierbij kan het gaan om acute medische vragen, maar ook om de behoefte aan een gesprek. Bijvoorbeeld als iemand twijfelt over een diagnose of behandelopties of gewoon als iemand zich alleen voelt. Ook als iemand onder behandeling is voor een (chronische) ziekte, zorgen deze regiecentra voor continuïteit. Met beschikbare data over hoe het met patiënten gaat, kan proactief ingegrepen worden voordat klachten optreden. Onnodige zorgbezoeken zijn verleden tijd. Hierdoor is er weer tijd voor de menselijke maat. Voor echte aandacht.

Startpunt

De digitale dorpsdokter is ook het startpunt voor het aansturen van zorgverlening aan huis. Voor acute zorg of voor ondersteuning op het gebied van welzijn. Want lang niet alle zorg is medisch en niet alle zorg kan virtueel. Daarom maakt iDoq gebruik van mobiele teams die hulpbehoevenden thuis bezoeken. Bijvoorbeeld voor bloedafname of diagnostisch onderzoek, maar ook voor de bezorging van medicatie en hulpmiddelen als dat nodig is. Dit geldt ook voor ondersteuning bij welzijns- en of levenseindevragen.

Gecureerd zorgnetwerk

Deze zorg aan huis levert iDoq niet zelf, maar daarvoor benut zij een netwerk van regionale zorgpartners die digitaal verbonden zijn, wat zorgcontinuïteit waarborgt. Dit zorgnetwerk wordt gecureerd door een groep burgers en zorgverleners die weten wat er in de regio nodig is. Zij kunnen ook de kwaliteit van de geleverde zorg in de gaten houden. Voor gespecialiseerde diagnostiek, opname of behandeling werkt iDoq samen met haar landelijk netwerk van gecertificeerde centra.

Autonomie

De menselijke relatie tussen zorgverlener en patiënt staat centraal. Er is tijd voor onderzoek, maar ook om te luisteren naar het verhaal van de patiënt. En op te vangen wat deze niet zegt, maar voor een ervaren arts wel te horen is. Die ruimte benutten de deskundigen in deze centra om op hun eigen expertise te vertrouwen en niet louter protocollen te volgen. Dat geeft autonomie en maakt hun vak extra interessant. iDoq begeleidt het voor- en nazorgtraject en helpt patiënten en hun naasten met het maken van de juiste afwegingen, zoals extra uitleg over een behandeling, de kansen en risico’s.

Dossierbeheer

Dankzij het digitale iDoq-dossier, waarvan de toegang door patiënten zelf te beheren is, hebben betrokken zorgnetwerkpartners altijd toegang. Omdat onnodige zorg wordt voorkomen, is er extra tijd voor patiënten die dat nodig hebben. Zoals voor mensen voor wie de digitalisering niet mogelijk of op momenten niet gewenst is. Voor hen zijn er lokale iDoq-steunpunten waar op inloopspreekuren alle tijd is voor face-to-face-contact.

Zorgbelasting

Het werken in de zorg is leuk en wordt goed beloond. Dat kan mede dankzij de speciale zorgbelasting op ongezonde voeding en omdat zorgverleners hun tijd ook echt aan zorg kunnen besteden en niet kwijt zijn aan vergaderingen, administratie of verplicht managementgedoe. Zij werken samen in kleine teams met vrijheid en vertrouwen in hun professionaliteit.

Vierdaagse werkweek

Formele zorg en informele zorg sluiten naadloos op elkaar aan. Dat is mogelijk door de vierdaagse werkweek die in de meeste bedrijven is ingevoerd, waarbij om de week de vijfde dag besteed wordt aan ondersteuning van kwetsbare mensen, of het nu ouderen zijn, mensen met een beperking of mensen die tot de minderbedeelden behoren.

Dit maakt het ook mogelijk dat zorgverleners een vierdaagse werkweek hebben, waarbij hun vijfde dag in het teken staat van voor zichzelf en het eigen gezin zorgen. En werkgevers, in de zorg en daarbuiten, realiseren zich dat een gezonde leefstijl, gezonde en productieve medewerkers betekent. De extra leefstijlpauze is daarom landelijk zo’n doorslaand succes…

Gedeelde waarden

Deze zorgdroom is niet gebaseerd op wetenschappelijk bewijs dat alles wat ik hier zeg daadwerkelijk kan en zinvol is. Ik weet zeker dat er genoeg mensen zijn die er gaten in kunnen en zullen schieten. Ik heb hem toch in mijn oratie opgenomen om het belang te illustreren van een gezamenlijke visie op hoe wij zorg en welzijn willen zien, los van de technocratische en juridische discussies.

Een visie op basis van gedeelde waarden waar we met elkaar naartoe kunnen werken en die ons richting kunnen geven bij de harde keuzes die we de komende jaren moeten maken. Deze droom is wat mij betreft een eerste aanzet daartoe.

Daan Dohmen heeft deze tekst uitgesproken bij gelegenheid van de openbare aanvaarding van het ambt van hoogleraar aan de Open Universiteit op vrijdag 16 december 2022. De oratie is geschreven of gefilmd te downloaden.