Douwe Jippes: ‘Voor zorginnovatie niet blindstaren op buitenland’

Douwe Jippes volgde met plezier de discussie over de huidige Nederlandse staat van zorginnovatie. De open brieven van Robbert Brouwer en Nino Bellengé zijn volgens hem boeiend, maar ze zijn te eenzijdig ingestoken.

We kennen ondertussen de maatschappelijke uitdagingen voor de Nederlandse Gezondheidzorg. De stijgende kosten, druk op zorgsysteem en tekort aan zorgprofessionals. Deze uitdagingen dwingen ons de gezondheidszorg te transformeren. Zorginnovaties en digitalisering zijn sterke middelen voor deze transformatie. Een positief neveneffect van de coronacrisis is dat digitalisering in versnelling is gekomen. In de afgelopen 1,5 jaar hebben hierdoor heel veel zorgprofessionals het digitale been bijgetrokken.

Zorginnovatie implementeren

De discussie is aangejaagd door jonge ondernemers die stellen dat het zorgsysteem te weinig ruimte biedt om innovaties te implementeren. Dit is in mijn ogen een ongenuanceerd beeld. De punten die Robbert Brouwer en Nino Bellengé in hun open brieven maken, zijn zeer zeker valide. Ik onderschrijf ze als vroege fase investeerder.

Toch vind ik dat we deze punten in een ander licht moeten bekijken. Ik denk dat we juist veel meer met elkaar dienen te kijken naar de realisatie van succesvolle zorginnovatie. Want op dit moment hebben de deelnemers aan het ecosysteem individueel meer te winnen dan we als samenleving te verliezen hebben.

Te veel versplintering in het Nederlandse beleid voorkomt een eenduidige formulering van zorgtransformatie. Brouwer en Bellengé geven terecht aan dat zij hulp nodig hebben. Binnen het ecosysteem wacht men als het ware op elkaar om tot actie te komen. We missen hierdoor een gezamenlijke visie en missie. Een missie waar ieder lid van het ecosysteem aan kan werken.

Innovatie en transformatie

Wie zijn er nu eigenlijk lid van dit ecosysteem? De rollen zijn evident. Zo zijn er de patiënt, zorg-innovator en de medisch professional. We gaan door met de zorgverzekeraar, bestuurder en de beleidsmaker, ambtenaar, de startup founder, ondernemers en ook investeerders.  Alle leden van dit systeem hebben een duidelijke visie in het eigen domein. Deze visies komen niet helaas samen in een gemeenschappelijke visie en missie. Een doodzonde voor innovatie en transformatie.

In mijn ogen is deze discussie over een gezond innovatieklimaat simpel in te richten. Dat moeten we per definitie willen. De open brieven zijn alleen te eenzijdig ingestoken. Gaan alleen de startup founders de gezondheidszorg versnellen met innovatie, dan ontstaat er een hellend vlak. Ze lopen letterlijk tegen grenzen aan van wat ons systeem aankan. Het systeem is gericht op bestendiging, niet op verandering. Er dient een structurele verandering te komen in de adoptie van zorginnovatie en digitalisering. De sleutel ligt in het koppelen van effectieve vernieuwing aan veranderende zorgstandaarden die zijn gebaseerd op structurele bekostiging.

Het voorschrijven van digitale zorgoplossingen dient even gemakkelijke te gaan als medicatie

Digitale bekostigingsprogramma’s

Vanuit mijn rol als investeerder in zorginnovatie startups zie ik veel positieve voorbeelden en successen. Kan dit in Nederland naar een hoger niveau? Absoluut. Alleen, laten we ons niet blindstaren op buitenlandse modellen. Van de digitale bekostigingsprogramma’s zoals de Duitse DiGa en de Britse NHSX dienen we zeker te leren. Maar afgelopen maanden heb ik van diverse Duitse zorgexperts vernomen dat ook bij de DiGa niet het hele zorgsysteem is meegenomen.

Het voorschrijven van digitale zorgoplossingen dient even gemakkelijke te gaan als medicatie. Nederlandse zorgbestuurders klagen nogal eens over de grote aanwas aan digitale puntoplossingen. Ze kunnen mogelijk vertrouwen putten uit de kundige wijze waarop collega’s medicatie voorschrijven. Waarom zou een zorgprofessional niet ook een veelvoud aan digitale oplossingen kunnen voorschrijven?

Verduurzamen, digitaliseren en innoveren

De essentie van de discussie over het verduurzamen, digitaliseren en innoveren van de Nederlandse zorg is dat we transformatie nodig hebben. Het huidige zorgaanbod op basis van effectiviteit transformeren is een haalbaar scenario. De data zijn alom beschikbaar. We dienen er alleen samen van te leren en een visie te formuleren.

Een innovatie moet kunnen aantonen aantonen dat die de gezondheidszorg verbetert en goedkoper maakt. Anders is het geen oplossing die we als samenleving moeten willen implementeren. In het kader van de voorbeelden van Robbert Brouwer en Nino Bellengé zou ik ook willen pleiten voor meer duidelijkheid en pro-activiteit vanuit eerdergenoemde systeemspelers.

Gewenste zorgtransformatie

Hoe draagt elke domeinvisie nu daadwerkelijk bij aan transformatie van zorg? De vragen die het systeem zich dient te stellen is: wat is onze horizon op de korte termijn en in de toekomst? Hoe bekostigen we onze gezondheidszorg?

Een modern systeem met bijpassend bekostigingsmodel dient te sturen op potentiële verbeteringen in uitkomsten voor burgers en  patiënten. Het moet daarnaast het werk van zorgprofessionals ondersteunen. Alleen vanuit visie kan innovatie en digitalisering ondersteunend zijn aan het proces of de definitie worden van een nieuw proces. Dat is de gewenste transformatie die alle systeemspelers dienen na te streven. Mijn oproep is om samen deze visie te gaan formuleren.

Douwe Jippes is co-founder en managing partner bij Healthy.Capital. Hij zet zich actief in voor de Nederlandse Artificiële Intelligentie Coalitie (NL AIC) en de stichting Dutch Health Leaders Foundation om het Nederlandse digital health ecosysteem te ontwikkelen. Jippes is medeorganisator en dagvoorzitter van het symposium ‘Hoe krijg je zorginnovaties gefinancierd?’ op 14 juni 2022