Digitale zorginnovaties stranden in bureaucratisch moeras
Digitale zorginnovaties dreigen stuk te lopen op het uitblijven van structurele financiering. Zonder uniform beoordelingskader verdrinken innovaties die klaar zijn voor het verzekerde pakket in ‘een bureaucratisch moeras’, waarschuwt medeoprichter Robbert Brouwer van SyncVR Medical. Daarmee gaat broodnodige innovatiekracht verloren en raakt Nederland internationaal achterop.
Met behulp van virtual reality werkt SyncVR samen met verschillende grote ziekenhuizen aan nieuwe vormen van pijnbestrijding. Volgens Brouwer hebben deze innovaties zich cijfermatig al bewezen. Waar bij een specialisme als gastro-enterologie een enkele sedatie al snel 500 tot 600 euro per patiënt kost, kan een ziekenhuizen met VR op jaarbasis duizenden patiënten helpen tegen aanschaf- en licentiekosten van enkele duizenden euro’s. De eerste bevindingen rond de inzet van VR bij verloskunde wijzen op mogelijke vermindering van het aantal ruggenprikken met 30 procent.
Verzekerde zorg
Toch blijft opschaling volgens Brouwer een heikel punt. De grootste hinderpaal is de formele beoordeling en financiering van digitale innovatie in Nederland. “Als argeloze ondernemer dacht ik: Nederland-innovatieland heeft vast een proces ingericht om te valideren of een zorginnovatie klaar is voor financiering uit de verzekerde zorg”, schrijft Brouwer in een open brief, waarin hij een lans breekt voor verbetering van het innovatieklimaat in de Nederlandse zorg. “Inmiddels ben ik een jaar later van de koude kermis thuis gekomen: er is geen structuur, geen proces en zelfs geen gedeelde visie hoe dit aan te pakken!”
De versnippering manifesteert zich om te beginnen in de veelheid van subsidies. Zo is er naast de Beleidsregel ‘Innovatie voor kleinschalige experimenten’ van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de subsidieregeling ‘Veelbelovende zorg’ van het Zorginstituut. ZonMW voert daarnaast verschillende subsidieregelingen voor digitale innovatie uit.
NZa-beleidsregel
De NZa-beleidsregel kent volgens Brouwer daarnaast verschillende manco’s. “Het is een los initiatief puur vanuit de NZa, zonder betrokkenheid van het Zorginstituut en de zorgverzekeraars”, aldus Brouwer. Ook is de regeling alleen toegankelijk voor gezamenlijke projecten van zorgaanbieders én zorgverzekeraars. Dit leidt tot rolverwarring, aangezien de zorgverzekeraar behalve aanvrager na verstrijken van de subsidietermijn van drie jaar ook de eerst aangewezen financier is. Deze potentiële financiële consequenties leiden bij zorgverzekeraars tot grote terughoudendheid ten aanzien van digitale innovaties, aldus Brouwer.
De huidige regelingen gaan ook voorbij aan het belangenconflict bij zorgaanbieders. Zij worden geacht bij te dragen aan innovaties die op termijn ten koste gaan van reguliere omzet. Opname in het verzekerde pakket kan volgens Brouwer uitkomst bieden, maar daar wringt juist de schoen.
Voorbeelden Duitsland en België
Door de SyncVR-activiteiten over de grens heeft Brouwer kennis kunnen maken met de procedures rond digitale innovatie in andere landen. Duitsland kent de zogeheten ‘DiGa fast track procedure’, waarmee ‘digital health applications’ binnen een jaar tot de verzekerde zorg kunnen worden toegelaten.
België heeft een ‘mHealth validation pyramid’ geïntroduceerd, waarmee mobiele applicaties in drie stappen op hun pakketwaardigheid worden getoetst. “Bij onze buurlanden schieten zo de (kosteneffectieve) digitale innovaties over de snelweg naar de verzekerde zorg, terwijl wij in Nederland blijven steken op een zandpad”, aldus Brouwer in zijn open brief.
Beleidsregel Digitale Zorg Snelweg
Om hier verandering in te brengen roept Brouwer op tot het opstellen van een nieuwe Beleidsregel Digitale Zorg Snelweg (DZS). Om te beginnen werken NZa, Zorginstituut en zorgverzekeraars van meet af aan samen bij de beoordeling van innovaties. Zorgverzekeraars worden zo bevrijd van hun ongemakkelijke dubbelrol van aanvragen c.q. beoordelaar/financier. Om innovatiekracht te optimaliseren zouden ook zorgondernemers -al dan niet samen met aanbieders- een beroep moeten kunnen doen op de regeling. Tot slot zou de regeling het goede voorbeeld van Duitsland moeten volgen door financieel ruimte te bieden voor het opbouwen van evidentie dan wel reeds uitgevoerde studies naar werkzaamheid mee te wegen. “Zo kunnen zowel ‘jonge´ als ‘volwassen’ digitale zorginnovaties een aanvraag doen”, aldus Brouwer.
Aanknopingspunten
Hoewel Brouwer zijn open brief in eigen woorden aanduidt als een ‘noodkreet’, ziet hij ook aanknopingspunten. “Qua ideeën en drive loopt Nederland op het gebied van digitale zorginnovatie nog altijd voorop”, aldus Brouwer. “Er bestaat binnen het complete Nederlandse zorgveld een enorme bereidwilligheid; de NZa, het Zorginstituut, zorgverzekeraars en zorginstellingen hebben aangegeven oprecht te geloven in het via de zorgverzekering vergoeden van bewezen digitale innovaties. We moeten deze groep ‘slechts’ achter één gezamenlijk initiatief weten te scharen en een transparant proces creëren hoe een digitale innovatie de stap kan maken naar de verzekerde zorg.”
Lees de open brief ‘Digitale innovaties moeten sneller naar de verzekerde zorg!’