‘Ook zorgteams hebben baat bij feedback commandostijl’

Goed gewerkt, rustig gewerkt, goed geanalyseerd. Feedback in zes woorden. Zo doet special operator Richard Bergmans dat in realityshow Kamp van Koningsbrugge. Op LinkedIn is zijn optreden inmiddels goed voor bijna 100 duizend views. “Mensen denken bij feedback aan kritiek”, zegt Bergmans. “Dit zijn ze niet gewend. Maar het is wel zo eerlijk om mensen die hun stinkende best doen te vertellen hoe ze presteren, in positieve of negatieve zin.”

“Voor veel mensen is het een openbaring om te zien dat we geen rambo’s zijn”, aldus Bergmans over de rol die hij en zijn collega’s als leden van het Korps Commandotroepen in het populaire tv-programma vervullen. In de serie wordt een groep gewone burgers in een afmattend meerdaags traject getest op hun geschiktheid als lid van de special forces. Dat betekent onder meer ploeteren in ijskoud water, geforceerde marsen, eten op afroep en amper slaap gevolgd door levensechte veldoefeningen.

Teamwork als bedrijfscontext

“Alleen mensen afpeigeren, daar gaat het ons niet om”, licht Bergmans het programma toe. “Alle scenario’s die wij gebruiken dienen als middel om te kijken of iemand in de bedrijfscontext van commando’s kan acteren.” Sleutelwoord in die bedrijfscontext is ‘teamwork’. De feedback is daar dan ook voor een belangrijk deel op gericht. “Er wordt echt nagedacht over hoe mensen worden aangesproken en behandeld. Door op een rustgevende manier mensen te spiegelen en te evalueren, proberen we snel tot de kern te komen om met elkaar beter te worden.”

Gratis les

Feedback moet wat Bergmans betreft altijd gaan over de zaak en niet over personen. Dat maakt het voor de ontvanger niet per definitie gemakkelijker. “Twee personen kunnen de zelfde feedback op verschillende manieren interpreteren. Ik vind kritische feedback ook niet altijd leuk, maar het is wel een gratis les die je krijgt. Het is een andere blik op jouw handelen.”

Communicatie

Feedback, teamwork, communicatie, het zijn onderwerpen die ook uitvoerig aan bod komen in de masterclass ‘Green On’, die Bergmans’ bedrijf Threefront in samenwerking met de Dutch Health Hub aan zorgorganisaties aanbiedt. Door theorie, praktijkoefeningen en feedback met elkaar te verbinden, maakt de masterclass impliciete gedragingen en patronen binnen teams zichtbaar, gelooft Bergmans. “Met name non verbale communicatie wordt bij andere trainingen vaak overgeslagen en niet geduid, terwijl het minstens zo belangrijk is als het verbale. Verborgen frustraties ambities moeten ook bespreekbaar gemaakt worden, anders blijft zo’n barrière zitten. Juist door dat te vermelden zie je dat mensen durven te vertellen.”

Leuker en productiever werken

De masterclass borduurt voort op het gelijknamige boek dat Bergmans vorig jaar samen met twee collega’s en zorgondernemer Daan Dohmen schreef. Het boek knalde de bestsellerlijsten binnen en is nu ook genomineerd voor de prijs van Managementboek van het Jaar. Wat zegt dit succes Bergmans? “Wat mensen er ook van vinden en welke conclusies ze ook trekken, het zet ze in ieder geval aan het denken. We zitten in een transitie. Mensen van mijn generatie willen niet per se zes- of zevenduizend euro in de maand verdienen. Die willen zichzelf ontplooien en impact hebben op de maatschappij. Als ze daarin beperkt worden door een gebrek aan autonomie, wisselen ze van baan. Met Green On laten we zien hoe je aan de hand van de principes van de special forces autonomer, leuker en productiever kunt werken.”

Geen extreme dingen

Lezers die bang zijn dat de masterclass neerkomt op een Kamp van Koningsbrugge in het klein, kan Bergmans gerust stellen. “In Kamp van Koningsbrugge pellen we mensen tot de kern af om te kijken of ze nog betrouwbaar en integer zijn en een taak kunnen uitvoeren. Fysieke uitputting is daarbij een middel. De context van de masterclass is heel anders dan Kamp van Koningsbrugge. Wij kijken hoe we een beter team kunnen maken. We maken daarbij altijd een koppeling met de bedrijfscontext. Deelnemers gaan beslist niet parachute springen of extreme dingen doen. Maar we doen wel een paar lichte oefeningen uit de training van de special forces. Die gebruiken we als middel om mensen de onderwerpen te laten ervaren die we eerst theoretisch hebben behandeld.”

Leiderschap

Eén misverstand wil Bergmans voor zijn, namelijk dat Green On organisaties leert om zonder leiders of managers te werken. Wat hem betreft gaat het vooral om de invulling van de leiderschapsrol. “Twintig jaar geleden was een leider of manager iemand die vertelde wat anderen moesten doen. Nu draait het meer om persoonlijk leiderschap. Dat heb je het over faciliteren en inspireren, mensen laten floreren in wat ze doen. Dat is de kracht van een goede leider.”

Ook van dit persoonlijke leiderschap krijgen deelnemers in de masterclass Green On een stukje mee. “Qua persoon en karakter zijn we allemaal anders, maar ik denk wel dat persoonlijk leiderschap te leren is. Zeker wanneer je doelbewust nieuwe situaties opzoekt. Daarin leer je waar je eigen beperkingen liggen, maar ook waar je goed in bent. Als je dat doet, kun  je anderen steeds beter helpen.”

De Masterclass Green On onder leiding van Threefront en Daan Dohmen is 22 april in Jaarbeurs Utrecht.