‘Zorgbrug met Turkije kan Nederlandse zorg ontlasten’

Groeiende vraag, stijgende kosten en personeelsgebrek doen het Nederlandse zorgstelsel in haar voegen kraken. Turkije kan uitkomst bieden, denkt voorzitter Ethem Emre van de Stichting Kamer van Koophandel Nederland-Turkije. “De zorg loopt in Nederland steeds meer vast. De Turkse zorg kan door de enorme capaciteit een alternatief bieden”, aldus Emre. “Mijn droom is een zorgbrug tussen Nederland en Turkije.”

De zorgbrug die Emre voor ogen staat, heeft twee ankerpunten: een groeiend, kosteneffectief behandelaanbod in Turkije en een overschot van Turkse zorgprofessionals die in Nederland aan de slag zouden kunnen. “In Turkije worden jaarlijks 60.000 verpleegkundigen opgeleid. Waarom zouden we niet met speciale programma’s, bijscholing en taalcursussen in Turkije mensen klaar stomen om hier in te zorg te werken?”

Affiniteit

Naast de leniging van de personele nood kent de inzet van Turkse zorgprofessionals volgens Emre nog andere voordelen. “Turkije is een land waar Nederland al affiniteit mee heeft. Turken hebben hier al vanaf begin jaren zestig een bestaan opgebouwd. Een Turk voelt zich hier niet vreemd. Waarom zou je mensen halen die hier nog moeten aarden? Turken zijn dat al. Dus pak eerst die mogelijkheid alvorens naar Singapore, Maleisië of een ander ver land te gaan.”

Cultuur-sensitieve zorg

Turks zorgpersoneel kan volgens Emre ook een impuls geven aan cultuursensitieve zorg. “Ik hoor geregeld dat Turkse patiënten zich in Nederlandse ziekenhuizen onbegrepen voelen. Op papier zijn er initiatieven richting cultuur-sensitieve zorg, maar in de praktijk wordt er niet genoeg mee gedaan. De huidige zorgverleners hebben kennis te kort. Zelfs binnen de Turkse doelgroep heb je veertig etnische groepen. Via dialoog krijg je daar oog voor.”

Overschot

Critici zullen zich afvragen of Nederland goed opgeleide professionals uit Turkije mag weghalen. “Er is een overschot in Turkije”, reageert Emre. “En mensen verdienen hier het driedubbele, dus waarom zouden ze niet mogen komen als ze een andere toekomst willen? Bij ASML in Eindhoven werken inmiddels 1.300 Turkse ingenieurs. Daar hoor je niemand over.”

Dat de animo om buiten Nederland te werven een flinke knauw heeft gekregen na de laatste verkiezingen, vindt Emre evenmin een argument. “Laten we naar de belangen van Nederland kijken. Als je zorgpersoneel nodig hebt, moet je het halen. Anders hebben we straks geen zorg meer.”

Breed zorgaanbod

Naast menskracht heeft Turkije volgens Emre ook een steeds groter behandelaanbod te bieden. “Mensen in West-Europa denken bij de zorg in Turkije nog steeds aan schoonheidsbehandelingen en haartransplantaties. Maar het aanbod is heel breed. Neurologie, hartchirurgie, kankerzorg, alles is nu mogelijk. Turkije wil bewust een internationaal zorgcentrum worden. Mensen uit het Midden-Oosten en de Golfstaten, maar ook de Balkan hebben dat al ontdekt. In Turkije kom je niet op een wachtlijst. Binnen een week heb je een uitslag en een behandeling. En je wordt tijdens je verblijf als een VIP behandeld.”

Aanvullende dekking

Volgens Emre kan dat tegen relatief laten kosten. “In Turkije zijn de tarieven in vergelijking met Nederland de helft goedkoper. Dat zou al aanleiding moeten zijn om de markt te onderzoeken. Voor zorgverzekeraars die met elkaar concurreren is het bovendien interessant om landen als Turkije in het pakket op te nemen. Ik weet niet of het juridisch mogelijk is, maar elke Turk is bereid om honderd euro bij te betalen voor extra dekking. Via het aanvullend pakket heb je de kosten zo gedekt. Als verzekeraar krijg je zo mooi extra klanten.”

Wegvloeien

Nieuw is Emre’s pleidooi voor vergoeding in het buitenland naar eigen zeggen allerminst. “Agis was vroeger vertegenwoordigd in Turkije en Marokko. Toen werd het juist gestimuleerd om voor zorg naar het land van herkomst terug te gaan. Dat is politiek teruggedraaid nadat Wilders zei: we willen niet dat onze zorggelden wegvloeien naar zulke landen.” Wat Emre stoort, is de suggestie dat er destijds geld over de balk werd gegooid, terwijl daar hoog gekwalificeerde diensten tegenover stonden.

Kwaliteit

Zorginkopers, verzekeraars en politici die twijfelen over de kwaliteit van de Turkse zorg, nodigt Emre graag uit voor een handelsmissie. “Dan kunnen ze ter plekke met eigen ogen de kwaliteit zien. Ik kan het wel vertellen, maar het is beter als ze het zelf meemaken. Brancheorganisaties in de zorg heb je in Turkije ook. Daar staan we mee in verbinding, dus we kunnen hen uitnodigen of bezoeken.”

Met kwaliteitscontrole over de grens hebben verzekeraars bovendien al de enige ervaring, stelt Emre. “Als er spoedzorg op vakantie vergoed moet worden, laten ze dat inspecteren door een lokaal bureau. Die kijkt of er geen verkeerde dingen gebeuren, of de kwaliteit-prijsverhouding goed is en of het volgens de richtlijnen gaat.”

Medische fouten

Toch gebeuren er blijkens de horrorverhalen in de media ook weleens ongelukken in het buitenland, zeker als het gaat over cosmetische of andere electieve ingrepen. Dit onderstreept wat Emre betreft de noodzaak van scherpe controle. “Maar fouten gebeuren overal. In Nederland overlijden jaarlijks ook tweeduizend mensen door medische fouten. Ik vind dat patiënten zich vooral goed moeten laten informeren over waar ze naartoe gaan. Om dat te structureren, heb je een apparaat nodig, dat zowel in Turkije als Nederland de zaken bijhoudt.”

BIG-registratie

Om die reden steunt de Kamer van Koophandel Nederland-Turkije een initiatief als het Turks Medisch Adviescentrum, waar ook Turkse basisartsen aan verbonden zijn. “Die adviseren preventief, zodat mensen goed voorbereid op pad gaan en niet klakkeloos naar een kliniek waarvan de kwaliteit niet vast staat. Ook kan zo’n centrum nazorg verlener als patiënten weer in Nederland zijn.” Emre hoopt dat de betrokken Turkse artsen met taalondersteuning en onder begeleiding van Nederlandse artsen uiteindelijk in staat zullen zijn om een BIG registratie te behalen, waardoor ze volwaardig kunnen meedraaien in de Nederlandse zorg.

Dialoogtafels

Hoe belangrijk formele aspecten als een BIG-registratie mogen zijn, in de kern komt er volgens Emre ook iets anders bij kijken. “De zorg is economie, maar het is geen keiharde commercie. Menselijke waarden moeten er altijd in terug te vinden zijn.”
Die menselijke waarden vormen ook het vertrekpunt van de dialoog die Emre met stakeholders in de Nederlandse zorg wil voeren. “Er zullen vast vooroordelen zijn, maar laten we dialoogtafels tot stand brengen waar we open vizier samen komen. Dat is wat ik met onze stichting wil faciliteren. Samen vaststellen: waar hebben we mee van doen, waar lopen we tegen aan, wat zijn de knelpunten? En van daaruit doorpakken. Zo denk ik dat we bruggen moeten slaan.”

De Kamer van Koophandel Nederland-Turkije is een stichting zonder winstoogmerk met als doel om de handel en zakelijke contacten tussen beide landen te bevorderen. In de tien jaar van haar bestaan is de stichting vooral actief geweest in sectoren als Aardappelen, groente en fruit (AGF), de auto-industrie (onderdelen en half-montage), machinerie, textiel en zorg. “Er was destijds weinig aan begeleiding voor bedrijven”, zegt voorzitter Ethem Emre. “Diplomatieke vertegenwoordigers geven hooguit een lijstje van mogelijke dienstverleners. Wij nemen bedrijven echt bij de hand. We begeleiden ze persoonlijk. In Istanbul hebben we een Turks-Nederlandse staf die beide talen en culturen kent. We geven advies, doen onderzoek en matchen. Heb je als ondernemer een probleem? Dan worden daar gericht oplossingen voor gezocht.”
Om de activiteiten in de zorg een extra impuls te geven is de Kamer van Koophandel Nederland-Turkije sinds 1 februari kennispartner van de Dutch Health Hub.